Alim ve Talebe

Ahmed Cedbân'ın, Yemen'de 2001 yılında yayımlanan Mecmu'u Kütüb ve Resâil adlı çalışması Kâsım er-Ressî hakkında yapılan en kapsamlı çalışma ve tahkiktir. Bu eser, iki cilt toplam 1373 sayfadır. Çevirisini sunduğumuz Kâsım er-Ressî'nin Âlim ve'l-Vâfid / Âlim ve Talebe isimli bu risâlesi'de bu çalışmanın c:2 / sf.: 361-474, arasında yayımlanan nüshasıdır.
Eseri hazırlayan ve takdim eden Abdulkerim Ahmed Cedbân birinci cildin önsözünde Ressî ve eserleri hakkında uzunca bir giriş yazmış ve burada oldukça doyurucu bilgiler vermiştir.
Abdulkerim Ahmed Cedbân, bu kitabın 1399/1979 tarihinde Misbâhu'l-Enzâr ismiyle el-Hakâik fî Mehâsini'l-Ahlâk li'l-Feyzil Kâşânî el-İmamî eserin haşiyesinde yayımlandığını ifade etmektedir. Abdulkerim Cedbân, bu eserin ne Ressî'ye ne de bir başkasına izafe etmeksizin yaklaşık yarısı eksik ve hatalarla dolu olarak, Seyyid İbrahim el-Meyancî tarafından da tahkik ve ta'lik edildiğini bildirmektedir.
Kâsım er-Ressî bu eserinde, Allah'ın nasıl bilinebileceği, âhiret halleri, aklın önemi, imanın tanımı ve mahiyeti, imanın unsurları, amelsizliğin nifak alameti olduğu, yaratılmışları tefekkür etmek, marifetullah, zat-sıfat, iman ve amel, vera', tevazu, rahmet, namaz, gece ibadeti, infak ve cimrilik, güzel hayat, tevekkül, tevbe, gibi birbirinden farklı konulardaki görüşlerini ifade etmektedir. Bu risâlesinde daha çok halka hitap etmekte, va'az ve nasihat metodunu kullanmaktadır. Kula verilen en faydalı şeyin akıl olduğunu, akıl nimetini kullanarak kişinin hakkı bâtıldan ayırmasının gerekliliğini, akıl nimetinden sonra insana verilen en faydalı ikinci şeyin ise Allah'a iman olduğunu belirtmektedir.
Ressî'nin şairliğini tam olarak gördüğümüz bu eseri onun aynı zamanda zühd anlayışını da göstermektedir. Muhammed Ammara onu tanımlarken "Zeydî imamlardan mütekellim, fakih ve şairdir…" (Muhammed Ammara, Resailu'l-Adl ve't-Tevhîd, I/21) derken onun şairliğine vurgu yapmıştır. Ressî'nin zühd ve takva yönü, fesahati, belagati ve şairliği hakkındaki daha başka değerlendirmeler için elinizdeki metin ayrı bir lezzet sunmaktadır.
Yayınevi olarak, Kâsım er-Ressî'nin Türkçeye ilk defa tercüme edilen, Âlim ve'l-Vâfid / Âlim ve Talebe adlı risalesinin, hayırlara vesile olmasını Cenâb-ı Allah'tan niyaz ediyoruz.