Allahı Bilmek

Allahı Bilmek ve îman: İsimli kitapta Kelâmcıların Allahın varlığını isbat eden delilleri özetlendi. Ayrıca delâleti kesin olan delillerle (bürhanlarla) hiçbir şüphe ve ihtimale yer vermeyecek şekilde Allahın varlığı isbatlandı.
İnsan, Allühû Tealâyı bilmek ve Ona îman ve ibadet etmek için yaratılmıştır. Allahı inkâr eden kimselerin Akılları vardır, ama bununla gerçeği kavramazlar. Gözleri vardır, fakat onlarla görmezler. Kulakları vardır, lâkin bunlarla işitmezler. İşte onlar hayvanlar gibidirler; hatta daha sapıktırlar. Onlar gâfillerin tâ kendileridir. (el-Arâf, 179)
Bilimin kesin verilerine göre maddenin mahiyeti açıklandı. Madde; cansız, şuursuz ve âtıldır. Şuurlu ve âlim bir yaratıcı olmadan kendiliğinden gayeli ve düzenli bir eseri vücuda getiremez. Enerji de aynı madde gibidir. Şuur ve bilgiyle kontrol edilemeyen enerji her şeyi düzensiz olarak yakar ve yıkar. Enerji bir kimsenin düzenli bir eseri yapabilmesi için şuur ve bilgi ile kontrol altına alarak kullandığı bir vasıtadan ibarettir. İnsandaki akıl, zekâ, bilgi edinme ve irade gibi fiziki ve kimyevi olaylara indirgenmesi imkânsız olan tezahürlerle ruhun varlığı isbatlandı.
Matürîdiler, Eşarîler ve Mutezile Allahı bilmenin vacib olduğu konusunda birleşmişlerdir. Allahı bilmek farzdır. Allahı bilmeye ileten de aklın nazar ve istidlâlidir. O halde Allahı bilmeye götüren aklî delil getirmek de farzdır. Allahın var olduğu bilinemez. Bu konuda yapılan akıl faliyetleri ve mantık gayretleri boşunadır diyen Kantın iddialarının tenkidi yapılmıştır. Yüce Allahın aklî delillerle kesin olarak bilinebileceği gösterilmiştir. Ayrıca, insanın Allaha iman etmeye ihtiyacı da belirtildi.