Atatürk ve Nutuk

Mustafa Kemal Paşa'nın, 15-20 Ekim 1927 tarihleri arasında Cumhuriyet Halk Fırkası'nın kongresinde, 36 saat 33 dakika süreyle yapmış olduğu konuşma, kısa bir süre sonra kitap haline getirilmiş ve Nutuk, Büyük Nutuk, Söylev adlarıyla tarihe geçmiştir.

Nutuk, söylendiği dönemden günümüze kadar başta akademisyenler olmak üzere, birçok kişinin dikkatini çekmiş, üzerinde çok sayıda araştırma yapılmış ve resmi tarihin temel dayanaklarından birisi olmuştur. Ancak Nutuk farklı şekillerde incelenmesine karşın, daha önceden içerik analizi yöntemiyle incelenmemiştir. Nutuk bu araştırmada, farklı bir okuma tarzı olan içerik analizi yöntemiyle incelenmiş ve buradan yeni bir takım sonuçlara ulaşılarak, Mustafa Kemal Paşa'nın çeşitli konulardaki uygulama ve düşüncelerine dönük bir takım çıkarımlarda bulunulmuştur.

Nutuk, Türkiye'deki siyasî tartışmalarda kullanıldığı gibi, üzerinde bazı polemikler de yapılmıştur. Araştırmada da görüleceği gibi Nutuk'a yaklaşım, Türkiye'de gerçek aydın, milliiyetçi ve Atatürkçü olmanın da bir ölçüsü olarak algılanmış; bu durum karşılıklı suçlamalara ve sorgulamalara dahi dönüşmüştür. Ayrıca Nutuk, salt bilimsel amaçlara ulaşmak için değil, aynı zamanda belirli bir misyonun yerine getirilmesine dönük çabalar için de temel dayanak olarak görülmüştür.

Türkiye Cumhuriyeti Tarihi ile ilgili önemli eser olmasının da yarattığı büyük heyecanın etkisiyle Nutuk'un özellikle dönemin basını incelendiğinde, hakkında yazılanlarla bazı çevreler tarafından neredeyse bir tabu haline getirildiği görülmektedir. Nutuk, kutsal bir kitap ve her zaman geleceğe ışık tutacak bir eser olarak nitelendirilmiş; Nutuk'a bakış açısı ve ondan beklenenler, 1927'den günümüze kadar değişmemiş, tarihsel açıdan önemini ve güncelliğini hiç kaybetmemiştir.