Ceza Muhakemesinde İstinaf1

Türk hukuk sisteminde yarım asır kadar bir süre uyguladıktan sonra 1924 yılında kaldırılan istinaf mahkemeleriyle ilgili gerek doktrinde, gerekse uygulayıcılar arasında hem lehinde hem de aleyhinde olmak üzere birçok görüşler ifade edilmiş, tekrar kabulü için ilki 1932 yılında olmak üzere on bir farklı kanun tasarısı hazırlanmış ancak hiçbiri kanunlaşarak yürürlüğe girmemiştir. Nihayetinde, 26.09.2004 tarihinde kabul edilen 5235 sayılı Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri İle Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanun ile bölge adliye mahkemeleri adıyla istinaf mahkemeleri kurulmuş ve 04.12.2004 tarihinde kabul edilen 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu ile istinaf olağan bir kanun yolu olarak düzenlenmiş ve 20/07/2016 tarihinde mahkemeler faaliyete geçmiştir.

Bu eserde, istinaf mahkemeleri hakkında genel bir bilgi verilerek 5235 sayılı Kanunun irdelenmesi yapılmış, ceza yargılaması sistemimizde çok yeni bir kurum olan istinaf kanun yolu, 674 sayılı KHK ile yapılan değişiklik öncesi ve sonrası ile beraber tüm muhakemeyi içerecek şekilde incelemeye çalışılmış, Türk hukuk sistemine getirdiği yenilikler ve bu sistemi uygulamakta olan bir kısım Avrupa ülkelerinin hukuk düzeni, sistemin olumlu ve olumsuz yanları değerlendirilerek mukayeseli hukuk açısından irdelenmiş, Uluslararası sözleşmeler ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin konuya ilişkin kararları çerçevesinde ve özellikle CMKnın istinafla ilgili hükümlerinin kaynağını oluşturan Alman Ceza Usul Kanunu hükümleri ile karşılaştırmalı olarak yargılama sistemi değerlendirmeye çalışılmıştır.

Bölge adliye mahkemelerinin sorunsuz bir şekilde işleyebilmesi için alınması gereken tedbirler sıralanmış, mehaz Kanunda yer alıp Türk hukuk sistemine alınmayan düzenlemelerin ne gibi sorunlar getirebileceği ve uygulama sırasında ortaya çıkması muhtemel aksaklıklara yer verilerek çözüm önerileri ile birlikte değerlendirilmiştir.