Cumhuriyet Dönemi'nde Erzurum'da İmar ve Kalkınma

Cumhuriyet rejiminin kurucu ve yapıcı özelliğini ülkenin her köşesine taşıyarak modern kentler kurmak,dönemin yetkilileri tarafından üzerinde önemle durulan konular arasında yer almıştır.Bu maksatlaTürkiye Cumhuriyeti Devleti'nin kuruluş temellerinin atılmasında etkin bir yeresahip olanErzurum'un imarı ve kalkınması hususuna Cumhuriyet Hükümetleri ayrı bir hassasiyet göstermiştir. Bu bağlamda Millî Mücadele Dönemi'nde Erzurum Mebusu seçilen ve Erzurumlular tarafından "Fahri Hemşehrilik"payesi verilenReis-i Cumhur Mustafa Kemal Atatürkiçin Erzurum'un ayrı bir yeri ve önemi olmuştur.Nitekim doğudaki idarî, askerîve iktisadî teşkilatlanmada görevalacak Üçüncü UmumîMüfettişlik 1935 yılındaErzurummerkezli olarak teşkil edilmiştir. Müfettişliğin öncülüğündeşehirdeki imar ve kalkınma çalışmaları daha kapsamlı ve planlı bir şekilde yürütülmüştür.Şehringelişimsüreci1930-1980 dönemindedevam etmiştir.Yarım asrı kapsayanimar ve kalkınmafaaliyetleri sonrasıErzurum, Cumhuriyet Türkiyesi'ninörnek kentlerinden biri halinegelmiştir.Erzurum'un yarım asırlık imarını ve kalkınmasını içeren bu çalışma,giriş ve beşbölümden oluşmaktadır. Giriş kısmında şehir kavramı ile şehirlerin ortaya çıkışıve tarihsel süreç içerisindekigelişim evreleri ana hatlarıyla ele alınmıştır. Akabinde Türk şehircilik tarihi,Osmanlı Devleti ve Erken Cumhuriyet Dönemi çerçevesinde incelenmiştir. Son tahlilde ise Erzurum'un tarihine değinilerek, Cumhuriyet Dönemi'nde yürütülecekimar ve kalkınma faaliyetleri öncesi şehrinaskeri, idari ve iktisadibakımdangeçirdiği aşamalar kısmen ortaya konulmuştur. Çalışmanın esasını teşkil eden Cumhuriyet Dönemi'nde Erzurum'da gerçekleştirilen imar ve kalkınma faaliyetleri on yıllık zaman dilimiüzerindenbeş bölümeayrılarak incelenmiştir. Birinci Bölüm'desavaşlar, doğal afetler ve malî imkânsızlıklar nedeniyle genel olarak harap bir durumda bulunan Erzurum'da 1930'lu yılların başında yürütülenilk etap
Kitap Tanıtım BülteniFENOMEN YAYINCILIK KİTAP TANITIM

FORMUwww.fenomenyayincilik.comçalışmalarına değinildi. İkinci aşamada şehirdeki imar faaliyetlerinin daha planlı bir şekilde gerçekleştirildiği 1930'lu yılların ikinci yarısında yapılan çalışmalar üzerinde duruldu. Bu süreçte 1935'te Üçüncü Umumi Müfettişliğin kurulması ve Tekirdağ Valisi Haşim İşcan'ın 1936'da Erzurum Valiliği'ne tayini sonrası atılan adımlar ilekurulan imar birliği kapsamında "grup inşaatı" adı altında yürütülen faaliyetler sonucuÜçüncü Umumi Müfettişlik, Müstahkem Mevki Komutanlığı, Orduevi, Muharebe Alayı, Hükümet Konağı, Erzurum Halkevi, Postane, TEKELİdaresi, okul, hastaneve konutların inşa süreçleri ele alındı. Fransız Şehir Plancısı JacquesH. Lamberttarafından 1939'da tamamlanan Erzurum'un ilk modern imar planının; hazırlık aşamaları, uygulanma koşulları ve şehir üzerindeki etkileri ana hatlarıyla incelendi. Şehircilik faaliyetleri kapsamında alt ve üst yapı işleri şehir merkezi ve ilçe ölçeğindedeğerlendirildi. Tarım ve hayvancılık üzerine bağlantı yol çalışmaları, soğuk hava depoları ve mezbahanelerin inşaişlerine değinildi. Sanayileşme ve ulaştırma çalışmaları çerçevesindeiplik, tuğla ve kiremit farikalarının yapımı, şehir içi ve dışı bağlantı yolları ile Sivas-Erzurum Demiryolu hattının işletmeye açılışı hakkında bilgiler verildi. Eğitim vesağlık faaliyetleri doğrultusundaşehirdeki okul yapım, bakım ve onarım işleri ile numune hastanesinde yürütülen çalışmalardan söz edildi. İkinci Bölüm'de şehrin modern bir yapıya kavuşturulması için devam eden imar çalışmaları ile 1941 yılında Üçüncü Umumi Müfettişliktarafından hazırlanan üç yıllık imar programı dâhilinde yapılacaklar, grup inşaatının devam eden çalışmaları veDoğu Evleri Yapı Kooperatifi'nin kuruluş süreci hakkında bilgiler verildi. İçme suyu miktarının arttırılması için yeni kaynakların aranması, depoların yapımıve boru hatlarının döşenmesi, elektrik kilovatının yükseltilmesi için şehir şebekesinin tamiri, yeni motorların alınması ve atölyenin inşası faaliyetleri üzerinde duruldu. Ulaştırma alan