Deleuze-Guattari Şizoanaliz

Şizoanaliz Yaratıcı Bir Fark ve Arzu OntolojisiŞizoanaliz, her şeyi merkeze aldığı özdeşlikle açıklayan ve merkezdeki özdeşlikle uyumlu olmayan farklılıkları olumsuzlayan ağaç biçimli majö-ratif düşünme yapısının köksapla yersizyurtsuzlaştırılmasıdır. Özdeşlikçi düşünme merkeze aldığı kimlik, yasa veya idea ile uyumlu olan her şeyi olumlar. Buna karşın merkezdeki özdeşlikle açıklanamayan olayları, düşünceleri ise özdeş olanın karşıtı şeklinde değerlendirerek olumsuzlar ve tümeller. Şizoanaliz farkın bu türden bir özden, kimlikten, aşkın bir yasadan veya ideadan kavranması yerine, her farkın kendinde tekil bir fark ve olay olarak değerlendirilmesi gerektiğini ifade eder. Deleuze Guattari'ye göre tümelin dışında tekil düşünme süreçlerinin pek çok alanında da bu özdeşlikçi ağaç biçimli düşünme yapısı bulunur. Bu çerçevede arzuyu ve bilinçdışını fallus merkezli bir kökenle açıklayan Freudyen psikanaliz de aynı özdeşlikçi düşünme çizgisinin bir ürünüdür. Şizoanaliz arzuyu bilinçdışındaki yoksun kalma ve bastırmayla değerlendiren oedipal arzu kavrayışını, bilinçdışındaki arzunun çok boyutluluğunu ve yaratıcı düşünmesini engellediği için reddeder. Şizoanalizde düşünme özü yakalamak olmayıp, düşünme hayal gücünün sınırlarını zorlayarak, farklı kavram ve çoklu arzulara dayalı farklı yaşam algılayışları yaratmaktır. Bunu gerçekleştirebilenler ise şizoid karakterlerdir. Şizoid karakterlerin en önemli kavramsal örnekleri ise yarattıkları içkin kavramlarla yeni yaşam algılayışları yaratan Nietzsche, Spinoza ve Bergson'dur.