Dırban / Kızılkale - Dersim'de Bir Köy

Yusuf Köksal, 'Dırban / Kızılkale Dersim'de Bir Köy' kitabında, kendi kişisel hikayesiyle birlikte doğduğu, büyüdüğü ve kültürü ile yoğrulduğu köyünü en ince ayrıntısına kadar; neredeyse her ağacını, taşını, tarlasını akıcı bir dille anlatıyor. Coğrafi ve tarihi bilgilerin yanı sıra köy özelinde Kürt Alevi toplumunun önemi kültürel değerlerini de işliyor.
Köksal çalışmasında, 1937-1938 Dersim Soykırımı, Aliye Gağ (Gax) Hareketi, Mazgirt kalesinin dibinde Çukur (Çuxur) ağalarının katledilmesi, Mazgirt kaza merkezinin geçici olarak nakledilmesi gibi yerel olayların yanı sıra, Kürt siyasetinin önemli şahsiyetlerinden Kürdistan Teali Cemiyeti Başkanı Seyit Abdulkadir, Cibranlı Halit Bey, Azadî Cemiyeti ve Şeyh Said Hareketi gibi önemli tarihsel kişi ve olaylara da detaylı olarak yer veriyor.
Yazılı eser bakımından bir hayli zayıf olan Dersim tarih literatürüne bir köy monografisi üzerinden paha biçilmez bir katkı sunan Yusuf Köksal'a ne kadar teşekkür etsek azdır. Kitabın ilk baskısına yazdığı kısa önsözde 'Bu kitap Dırban asıllı herhangi birinin eline geçer ve okursa köyü hakkında bir fikir sahibi olması gayesi ile yazılmıştır' dese de sadece Dırbanlılar için değil, Dersimliler, Kürtler, Aleviler ve tarihe meraklı olan herkes için çok faydalı bir kitap yazdığını söyleyebiliriz.

Nihat Sarı