Dr. Esad Feyzi Bey - Türk Radyolojisinin Öncüsü

Bin yediyüzlü yılların başından itibaren Avrupa'da başlayan "Aydınlanma Çağı" iki çok önemli devrime yol açmıştır: "Fransız İhtilali" ve "Sanayi Devrimi". Fransız İhtilali ile birlikte çoğu monarşik yönetimler devrilmiş, yerine cumhuriyet yönetimleri gelmiştir. Roma Katolik kilisesinin hegomonyası sarsılmış, kilise ciddi reformlara gitmek mecburiyetinde kalmıştır. Avrupa'da hür düşünce çağı açılmış ve bunun doğal sonucu olarak da bilim ve teknoloji hızla gelişerek "Sanayi Devrimi" ortaya çıkmıştır. "Sanayi Devrimi" veya "Endüstri Devrimi" ile üretimde insan gücünün yerini makineler almış, bunun getirisi olarak da başta İngiltere olmak üzere, batılı ülkelerde sermaye birikimi ve zenginleşmeye yol açmıştır.

Birinci sanayi devriminde enerji kaynağı olarak odun ve kömür kullanılıyordu. Kısa bir süre sonra ise petrolün ve elektriğin keşfi ile birlikte enerji kaynağı hemen tamamen petrol ve elektriğe dayanmaya başladı. Odun ve kömür buharlı makinelerin ana enerji kaynağı idi. Petrol ve elektriğin enerji kaynağı olarak sanayide yer alması, buharlı makinelerin yerini hızla benzinli ve dizel motorlarla elektrikli motorlara terk etmesi ile sonuçlandı. Tarihçiler buna "İkinci Sanayi Devrimi" diyorlar. Nitekim takip eden yıllarda nükleer enerjinin keşfi ile de "Üçüncü Sanayi Devrimi" başlamış oldu.

Osmanlı İmparatorluğu'nun o yıllarda hüküm sürdüğü toprak lar, bilinen petrol yataklarının hemen hemen tamamını kapsıyordu. Dolayısı ile de sanayi devrimini geliştirmiş ülkelerin başında gelen İngiltere, Almanya ve Fransa gibi ülkelerin gözü Osmanlı İmparatorluğunun topraklarında idi. Sanayi devrimini geliştirememiş Osmanlı bunu fark ettiği zaman ise artık çok geçti.

Her şeye rağmen, Tanzimat, Islahat fermanları, birinci ve ikinci Meşrutiyetle batılılaşmaya çalışmışsa da Osmanlı, batılı devletlerin gözünde artık toprakları paylaşılması gereken bir "Hasta adam"'dı.

Bin yediyüzlü, bin sekizyüzlü yılların tamamında ve bin dokuz yüzlü yılın ilk çeyreği Osmanlılar için savaşlarla dolu yıllar olup, imparatorluğun sürekli toprak kaybettiği yıllardır. Devlet ve halk fakirleşmiş, ekonomi çökmüş, ülke yönetilemez hale gelmişti. Bunun doğal sonucu olarak da Birinci Dünya Savaşı ile birlikte Osmanlı İmparatorluğu yıkılmış ve sonunda Türkiye Cumhuriyeti doğmuştur.

Osmanlı İmparatorluğunda ilk mühendis okulları bin yediyüzlü yılların sonlarına doğru (Mühendishane-i Bahri Hümayun 1775'te ve Mühendishane-i Berri-i Hümayun 1795'te) kurulmuş olmasına rağmen ve bunların bir kısmında Avrupa'dan hocalar istihdam edilmiş olmasına rağmen bu okullar daha çok Üçüncü Selim zamanında yeni kurulan Nizamı-ı Cedid ordusunun ihtiyaçlarını karşıla maktan öteye geçememiştir. Sonuç olarak Osmanlı birinci ve ikinci sanayi devrimlerini geliştirememiştir.

Osmanlıda medrese tipi öğretimden çağdaş Tıp eğitimine geçiş, yine ordunun acil hekim ve cerrah ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla 14 Mart 1827 tarihinde "Tıphane ve Cerrahhane-i Amire" isimli okulun Şehzadebaşı'nda Tulumbacılar konağında açılması ile başlamıştır. Başlangıçta amaç orduya hekim ve cerrah yetiştirmek olsa da zamanla sivil halkın ihtiyacını karşılamak için sivil tıp okulu da açılmıştır. Eğitim dili Osmanlıcanın yanında İtalyanca ve Fransızca idi. İtalya ve Fransa'dan tıp kitapları anatomi atlasları getirtilmiş ilk defa ölmüş mahkumların kadavraları üzerinde tatbiki anatomi çalışmaları yapılmasına başlanmıştır. Kısa bir süre sonra hekim ve cerrah sınıfları "Tıphane-i Amire" ve "Cerrahhane-i Mamure" olarak ikiye ayrılmış, bir süre sonra görülen gerek üzerine iki okul "Mekteb-i Adliye-i Şahane der Asitane-i Aliyye" adı altında tekrar birleştirilmiştir. Bu okulun başına ise Viyana'dan Dr Charles Ambroise Bernard getirildi (Ekim 1838). Eğitim dili Fransızcaydı. Bir süre sonra okulun adı "Mekteb-i Adliye-i Şahane – İmparatorluk Tıp Okulu" oldu. 1867'de ilk sivil Tıp okulu "Mekteb-i Tıbbiye-i Mülkiye" kuruldu. Eğitim dili zamanla Fransızcadan Osmanlıcaya dönmeye başladı ve