Eğinli Müftizade Ebubekir Hilmi Efendi ve Üssü'l-harekat

Eğinli Müftîzâde Ebûbekir Hilmî Efendi, devlet adamlığı yönüyle ön plana çıkan bir şahsiyettir. Arşiv belgelerinden tespit edilen bilgiler ömrünü muallimlik, kaza âzâlığı, mahkemesi âzâlığı, müderrislik, naiplik, vali vekilliği gibi görevlerde geçirdiğini; Eğin, Bursa, Havran, Preveze, Lazkiye, Isparta, Kerkük, Bağdad, Muğla vd. şehirlerde bulunduğunu ortaya koymuştur. Aynı kaynaklarda Hilmî Efendi'nin güzel ahlaklı olduğu, işini doğrulukla ve hakkaniyetle yaptığı ve takdir aldığı bilgisine yer verilmiştir. Eğinli Müftîzâde Ebûbekir Hilmî, H 1317/M 1900 tarihinde İzmir Âhenk Matbaasında bastırdığı ve bu çalışmanın konusu olan Üssü'l-Harekât adlı dinî risalesinde; aldığı dinî eğitimi, hayata bakış açısını yansıtmış, insanlara Kur'ân-ı Kerim'in rehberliğinde bir ömür geçirmelerini nasihat etmiştir. Müellif, risalesinin hacimli olmadığının farkında olarak din konusunda bütün bilgileri vermek için büyük bir kitabın da yeterli olamayacağını belirtmiştir. Yazdığı risaleden maksadının, din kardeşlerinin Kur'ân-ı Kerim'e dikkatlerini celb etmek ve bu vesile ile din yolunda tutunmalarını sağlamak için vaaz ve nasihatte bulunmak olduğunu söylemiştir. Bu risalede Ebûbekir Hilmî Efendi, şiir yazmadaki maharetini de ortaya koymak istemiş ve Hilmî mahlasını kullanarak bir kaside yazmıştır. Ebûbekir Hilmî Efendi ve Üssü'l-Harekât adlı dinî risalesi üzerine hazırlanan bu çalışmayla hem müellif hem de eseri tanıtılmaya çalışılmıştır. Özellikle Hilmî Efendi'nin devlet adamlığı yönünün yanı sıra şiir söyleme kabiliyetiyle edebî yönünün de bulunduğu tespit edilmiş ve bu tespitlerin sonraki çalışmalara katkı sunması amaçlanmıştır.