Genel Kartoğrafya II

İÇİNDEKİLER
GİRİŞ : Kartografyanın Mahiyeti ve Coğrafî Kartografya 1
BÖLÜM I. ÖLÇEKLER ve GENEL HUSUSLAR 5
A — ÖLÇEKLER 5
Ölçeğin tarifi ve ifadesi 5
Ölçek tayini ve muhtelif ölçekler 6
Ölçek ve saha arasındaki münasebet 8
Grafik ölçekler ve çeşitleri 11
Diagonal ölçek 13
Haritaları büyültme ve küçültme 16
Fotografik metodlar 16
Pantografik usul 17
Kare metodu 18
Diğer metodlar 19
Büyültme ve küçültmede mühim hususlar 20
B — HARİTA ÜZERİNDE MESAFE VE SAHA ÖLÇÜLMESİ 20
Mesafe ölçülmesi 21
Saha ölçmeleri 22
Plânimetrik metod 23
Kare metoduyla yüzölçümü hesabı 24
Şerit metodu 24
Geometrik metod 25
Ortalama ordinat usulü 25
Trapez (Yamuk) kaidesi 25
C — GENEL HUSUSLAR 27
Temel harita 28
Anahtar harita 29
Harita ebadımın tayini 30
Çerçeveler 32
Paralel ve meridyenler 33
Hudutlar 34
Kıyılar 35
Akarsular 37
Başlıklar 38
Lejand 39
Kuzey işareti ve grafik ölçek 41
Grid taksimatı 42
Kontrol 42
D — HARİTALARIN TELİFİNE TERTİP VE ŞEKİLLERİN DENGESİ 42
E — ÇİZİM MALZEMESİ VE ALETLERİ 45
a)Çizim malzemesi 46
Kursun kalemler 46
Silgiler 46
Tesbit malzemesi 47
Çini mürekkebi 47
Renkli mürekkepler 48
Boyalar 48
Kâğıtlar 49
Özel kâğıtlar 50
Plastik malzeme 51
b)Çizim aletleri 52
Çizim kalemleri 52
Özel yazı kalemleri 53
Tirlinler 58
Pergeller 59
Cetvel, gönye ve orantörler 60
Çizim masaları ve diğer yardımcı malzeme 61
BÖLÜM II. SEMBOLLER ve YAZILAR 65
A —SEMBOLLER 65
a)Sembollerin (elitleri 66
Şehir sembolleri 67
Karayolları 67
Demiryolları 68
Mevki sembolleri 69
Fiziyografik semboller 69
Diğer semboller 69
b)Sembollerin mahiyetine göre tasnifi 70
Kualitatif semboller 71
Kuantitatif semboller 72
c)Orantılı sembollerin çizimi 72
d)Sembollerin çizimi 76
B — YAZİ TERTİBİ VE TEKNİĞİ 83
a)Yazı tipleri 84
Değişik unsurların yazılışı ve okunaklılık 86
Yazıların ebadı 90
b)Yazıların tertibi 91
Yazı maskesi 91
İstikamet 92
Yazı ve isimlerin yayılması 92
Akarsu isimlerinin yazılması 93
Zirve isimleri 94
Yerleşme isimlerinin tertibi 94
Zemin ve yazıların rengi 95
Yazı kısaltmaları 97
c)Yazı usulleri 97
Hazır yazılar 97
Şablonla yazı tekniği ve mekanik aletler 99
El ile yazı tekniği 101
C —TARAMA TEKNİĞİ 106
Tarama sistemi ve dereceleme 106
Noktalama ile tarama 108
Taramada kontrast 111
Taramada dikkat edilecek hususlar 113
Hazır tarama paternleri ve mekanik usul 115
BÖLÜM III. HARİTALARIN ÇEŞİTLERİ 117
A — GENEL HARİTALAR 118
Topografya haritaları 119
Şehir haritaları 120
Coğrafya haritaları 120
Atlas haritaları 121
Duvar haritaları 123
Jeolojik haritalar 125
Turist haritaları 126
Motorist haritaları 128
Hava uçuş haritaları 129
Deniz haritaları 129
Diğer genel haritalar 129
B — ÖZEL HARİTALAR 130
Morfoloji harilaları 132
Jeolojik haritalar 133
İdrografik haritalar 133
Klimatik haritalar 133
Toprak haritaları 134
Biocoğrafya haritaları 134
Nüfus haritaları 134
Yerleşme haritaları 135
Ekonomik haritalar 135
Diğer özel haritalar 136
BÖLÜM IV. DAĞILIŞ HARİTALARI 137
A — KOROKROMATİK HARİTALAR 140
B — KOROPLET HARİTALARI 141
C — İZOPLET HARİTALARI 146
İzoplet haritalarının çeşitleri 149
İzoplet haritalarının hazırlanışı 149
Yoğunluk haritalarının hazırlanışı 149
İzoplet aralığının tayini 153
D — NOKTALAMA HARİTALARI 157
Nokta değerlerinin tesbiti 160
Nokta edabının tayini 161
Noktaların yerleştirilmesi 161
E — KUALİTATİF DAĞILIŞ HARİTALARI 166
F — DİNAMİK HARİTALAR 167
G — PATERN HARİTALARI 171
BÖLÜM V. DİAGRAMLARIN ÇEŞİTLERİ ve MAHİYETİ 173
A — GRAFİKLER 173
Basit grafikler 174
Poligrafikler 175
Bileşik grafikler 176
Logaritmik grafikler 176
Temayül grafikleri 177
B — DİAGRAMLAR 1,78
Kolon diagramları 178
Bölünmüş dikdörtgenler 180
Bölünmüş daireler 183
Yıldız diagramlar 188
Üçgen diagramları 189
Piramid diagramları 190
Yüzde oranları diagramı 192
İzoplet diagramları 193
Dispersiyon diagramları 197
Stereogramlar 199
BÖLÜM VI. RELİEFİN GÖSTERİLİŞ TARZI 201
A — ESAS METODLAR 202
1 Tarama metodu 202
Tarama metodunun prensipleri 203
Tarama metodunun fayda ve mahzurları 205
2 Gölgeleme metodu 206
3 İzohips metodu 207
İzohipslerin mahiygtı 209
Ekuidistans veya izohips aralığı 210
İzohipslerin tefsiri 213
İzohips metodunun bazı mahzurları 214
İzohipsli temel harita yapılışı 215
4 Modern metodlar 219
Kahverengi izohips metodu 219
İzohips ve tarama metodu 220
İzohips ve gölgeleme 220
Kombine metod 220
İzohips ve renkli irtifa zonları 221
Gri gölgeleme ve renkli irtifa zonları 221
Renkli irtifa zonları ve kahverengi tarama 221
B — DİĞER RELİEF METODLARI 221
Renkli irtifa zonları 221
Stereografik metod 222
Aydınlatılmış kontıır (izohips) metodu 223
Ufkî şekil hatları 223
Kantografi metodu 224
Ortografik relief metodu 224
Relief kontur metodu 225
Morfografik metod veya yüzey şekilleri metodu 230
Trahografik veya ııisbî relief metodu 231
Kiaroskuro metodu 234
Noktalama metodu 235
BÖLÜM VII. RELİEF ANALİZLERİ 237
A —İRTİFA ANALİZLERİ 237
a) Hipsografik eğri 237
Hipsografik eğrinin çizilmesi 239
Ortalama irtifaın bulunması 240
Hipsografik eğrilerin tefsiri 241
Hipsografik diagram 242
Blok sistemi 243
Hipsografoid 243
b)Yükselti frekansı 244
c)Umumileştirilmiş izohipsler 247
d)Görüş sahasının tesbiti 247
B —PROFİL ANALİZLERİ 249
Profillerin mahiyeti 249
a.Profil çıkarılışı vc çizimi 249
Profil hattının seçilişi ve morfolojik karakterler 250
Profil çıkarılışı ve çizimi 251
Yükseklik ölçeğinin tayini 254
b.Profil serileri 256
Süperimpoze profiller 256
Bileşik profil 258
Mürtesem profiller 259
Kaydırılmış profiller 260
Talveg veya akarsu profilleri 261
Enine vadi profilleri 263
Relief amplitüdü 264
Eski talveglerin rekonstrüksiyonu 264
Profillerin diğer tatbik şekilleri 265
C — EĞİM VE YAMAÇ ANALİZLERİ 265
i.Meyil hesabı ve yamaç ölçeği 266
Eğim ifadesi 267
Yamaç ölçekleri 268
ii.Ortalama meyil ve yamaç haritaları 273
Wentworth metodu 273
Smith metodu 275
Raisz ve Henry'nin yamaç tayini metodu 278
Yamaç katsayısı 281
Robinson metodu 283
Düz arazi nisbeti 284
Sembol metodu 285
Diğer metodlar - 285
BÖLÜM VIII. BLOKDİAGRAMLAR ve ARAZİ TASLAKLARI 287
A — BASİT BLOKDİAGRAMLAR 288
B — İZOMETRİK BLOKDİAGRAMLAR 290
Kaydırılmış izohipsler metodu 291
Profil serisi metodu 294
C — PERSPEKTİF BLOKDİAGRAMLAR 296
Bir noktalı perspektif blokdiagram 296
İki noktalı perspektif metodu 299
Blokdiagramların hazırlanmasında dikkat edilecek hususlar 303
D — BATİOROGRAFİK BLOKDİAGRAMLAR 304
E — JEOLOJİK BLOKDİAGRAMLAR 309
Tekâmül ile ilgili jeolojik blokdiagramlar 309
Yapıyı gösteren blokdiagramlar 310
Panel veya Kompartıman Blokdiagramları 311
F — ARAZİ TASLAKLAR1 311
Fotoğrafların fayda ve mahzurları 312
Taslak ve resim yapmanın fayda ve mahzurları 312
Malzeme 313
Metod 314
Perspektif esaslar 317
Detay şekillerin işlenmesi 318
BÖLÜM IX. JEOMORFOLOJİK HARİTALAR 319
Giriş 319 A — JEOMORFOLOJİK HARİTALARIN MAHİYETİ VE ÇEŞİTLERİ 323
Ölçek ve kartografik prezantasyon tarzı 323
Basit Jeomorfolojik haritalar 327
Büyük morfolojik üniteler haritası 330
Özel Jeomorfolojik haritalar 330
Şekil paternleri haritası 333
Akarsu şebekesi ve drenaj haritası 335
Dandritik drenaj 336
Paralel ve subparalel drenaj 336
Ortogonal drenaj 336
Daiıevî-Eliptik drenaj 336
Radyal drenaj 336
Sentripetal drenaj 338
Örgülü drenaj 338
Kesinleşmemiş - bozulmuş tip 338
Karışık yelpaze tipi 338
Eski akarsu şebekesinin rekonstrüksiyonu 338
Aşınım sathı haritaları 340
Yamaç haritaları 340
B — ÖZEL JEOMORFOLOJİK HARİTALARIN YAPILIŞI 342
Hazırlık ve malzeme 342
Bibliografyamn tetkiki 343
Harita analizleri 343
Harita okuma 344
Ufkî bünye şekilleri 345
Monoklinal bünye şekilleri 346
Fay diklikleri 347
Volkanik koniler 34^
Feyezan ovası şekilleri 349
Gömük menderes şekilleri 350
Pleistosen glasiyasyonuna ait şekiller 351
Kıvrımlı bünye şekilleri 352
Jeomorfolojik taslakların yapılışı 353
Arazide ilk taslakların tashihi ve esas harita 355
C — TATBİKÎ JEOMORFOLOJİK HARİTALAR 361
Mahiyet ve Tarihçe 361
a) Tatbiki Jeomorfoloji haritalarında veriler 362
Morfometrık veriler 362
Morfografik veriler 363
Morfojenetik veriler 363
Kronolojik veriler 363
b) Tatbiki Jeomorfolojik Haritaların Yapılşı 364
Hazırlık safhası 364
Tanıma devresi 364
Levelerin yapılışı 365
Neticelerin hazırlanması 367
Semboller • 367
Tatbikî jeomorfoloji haritalarının kullanılışı 369
Tatbikî Jeomorfolojik harita sembolleri 371
BÖLÜM X. JEOLOJİK HARİTALAR ve KESİTLER 381
A — JEOLOJtK HARİTALARDA YERALAN MALÛMAT 381
Formasyonların dağılışı ve yaşları 382
Tabaka ve formasyonların renklerle gösterilişi ve litoloji 383
Jeolojik haritalarda işaretler 388
Siyah-Beyaz haritalarda tarama sistemi 390
B — IEOLOJİK YAPININ TESBİTİ 390
Tabaka dalışı ve istikamet 392
Tabaka kalınlığı 392
Aflörman çeşitleri 395
Yapının tespitinde gözönünde tutulacak husus'aı 397
Ufkî (Horizontal) yapının tespiti 398
Monoklinal yapının tespiti 402
Kıvrımlı yapıların tespiti 404
Dom yapıların tespiti 406
Faylı yapıların tespiti 406
C — JEOLOJİK KESİTLER 409
Kesitlerin çeşitleri 409
Seri halinde kesitler 410
Kesit çıkarılışında dikkat edilecek hususlar 410
Kesit Çıkarılması 410
Bibliografya 415
Birimler 416
İndeks 417