Genel Vergi Hukuku

Genel Vergi Hukuku adını verdiğimiz bu çalışma üniversitelerin Lisans ve Lisansüstü eğitim programlarında yer alan "Vergi Hukuku" derslerinde öğrencilerin ihtiyaçlarına cevap vermek amacıyla yazılmıştır. Söz konusu çalışma; ayrıca maliye ve vergi hukuku alanı ile uğraşanlar için de bir referans kitabı olma niteliği taşımaktadır. On bölümden oluşan kitabın birinci bölümünde vergi hukukunun temel ilkeleri üzerinde durulmuştur. İkinci bölümde, vergilendirme ile ilgili kavramlar ve vergi çeşitlerine yer verilmiştir. Üçüncü bölümde, vergi idaresi ve vergi idaresinin bilgi edinmesi konuları ele alınmıştır. Dördüncü bölümde vergilendirme işlemleri, beşinci bölümde vergi alacağının korunması, altıncı bölümde vergi alacağını ortadan kaldıran haller, yedinci bölümde mükelleflerin ödevleri, sekizinci bölümde vergi suç ve cezaları irdelenmiştir. Dokuzuncu bölümde ise, vergi uyuşmazlıklarında idarî çözüm yolları üzerinde durulmuştur. Onuncu ve son bölümde vergi yargısı ele alınarak değerlendirilmiştir.

(Tanıtım Bülteninden)

9786059440424
Genel Vergi hukuku z. sacit önen

İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ ...................................................................................................................................... v
KISALTMALAR LİSTESİ ........................................................................................................ xxii
BİRİNCİ BÖLÜM
VERGİ HUKUKUNUN TEMEL İLKELERİ
I. VERGİ HUKUKUNUN TANIMI, KONUSU, KAPSAMI................................................... 1
A. Hukuk Kavramı.................................................................................................................. 1
B. Vergi Hukukunun Tanımı................................................................................................. 2
C. Vergi Hukukunun Konusu ve Kapsamı.......................................................................... 5
II. VERGİ HUKUKUNUN KAYNAKLARI ............................................................................. 6
A. Hukuk Kaynakları Kavramı ............................................................................................. 6
B. Vergi Hukukunun Yasama Organından Doğan Kaynakları......................................... 8
1. Anayasa ........................................................................................................................... 8
2. Kanunlar.......................................................................................................................... 10
3. Uluslararası Vergi Anlaşmaları ....................................................................................12
C. Vergi Hukukunun Yürütme Organından Doğan Kaynakları ......................................13
1. Kanun Hükmünde Kararnameler................................................................................13
2. Bakanlar Kurulu Kararları............................................................................................. 15
3. Tüzük ............................................................................................................................... 17
4. Yönetmelik ......................................................................................................................18
5. Genel Tebliğ ....................................................................................................................19
6. Özelgeler (Muktezalar)..................................................................................................20
7. Genelgeler ve Genel Yazılar.......................................................................................... 21
8. Sirküler............................................................................................................................. 21
D. Vergi Hukukunun Yargı Organından Doğan Kaynakları ............................................23
1. Anayasa Mahkemesi Kararları .....................................................................................23
2. Danıştay İçtihadı Birleştirme Kararları........................................................................26
viii
A. VERGİ HUKUKUNUN KAMU HUKUKU İLE İLİŞKİSİ .............................................34
1. Vergi Hukukunun Anayasa Hukuku ile İlişkisi.........................................................34
2. Vergi Hukukunun İdare Hukuku ile İlişkisi............................................................... 35
3. Vergi Hukukunun Ceza Hukuku ile İlişkisi............................................................... 36
4. Vergi Hukukunun Yargılama Hukuku ile İlişkisi......................................................37
5. Vergi Hukukunun Uluslararası Hukuk ile İlişkisi.....................................................38
B. VERGİ HUKUKUNUN ÖZEL HUKUK İLE İLİŞKİSİ .......................................................38
1. Vergi Hukukunun Medenî Hukuk ile İlişkisi............................................................. 38
2. Özel Hukukta Yer Alan Sakat Hukukî İşlemlerin Vergi Hukukundaki Durumu.40
C. VERGİ HUKUKUNUN KAMU MALİYESİ İLE İLİŞKİSİ.............................................41
D. VERGİ HUKUKUNUN MUHASEBE İLE İLİŞKİSİ.......................................................42
IV. VERGİ HUKUKUNUN DALLARI .....................................................................................42
A. Vergi Usul Hukuku............................................................................................................42
B. Vergi Ceza Hukuku............................................................................................................43
C. Vergi Yargı Hukuku...........................................................................................................44
D. Vergi İcra Hukuku .............................................................................................................44
E. Uluslararası Vergi Hukuku ............................................................................................... 45
V. VERGİ KANUNLARININ UYGULANMASI.....................................................................46
A. Yer Bakımından Uygulanması .........................................................................................46
B. Zaman Bakımından Uygulanması....................................................................................48
1. Kanunların Yürürlüğe Girmesi.....................................................................................48
a) Kanunların Geriye Yürümemesi .............................................................................49
b) Kanunların İleriye Yürümemesi..............................................................................51
2. Kanunların Yürürlükten Kalkması ..............................................................................51
C. Anlam Bakımından Uygulanması (Yorum)....................................................................52
1. Kanunların Yorumu.......................................................................................................52
a) Yorum Kavramı .........................................................................................................52
b) Yorum Türleri............................................................................................................53
c) Yorum Yöntemleri .....................................................................................................53
(aa) Deyimsel (Lafzî) Yorum...................................................................................54
(bb) Tarihsel Yorum ..................................................................................................54
(cc) Amaçsal (Gaî) Yorum ........................................................................................55
(dd) Sistematik Yorum.............................................................................................. 55
2. Vergi Kanunlarının Yorumunda Ekonomi ve Maliye Biliminin Yeri......................56
D. Vergi Hukukunda Kıyas (Benzetme) Yasağı, Boşluk Doldurma, Hakimin veya
İdarenin Takdir Yetkisi .....................................................................................................57
ix
İKİNCİ BÖLÜM
VERGİLENDİRME İLE İLGİLİ KAVRAMLAR VE VERGİ ÇEŞİTLERİ
I. BAŞLICA VERGİ KAVRAMLARI.........................................................................................61
A. Vergi ilişkisi ........................................................................................................................61
B. Vergi borcu .......................................................................................................................... 62
C. Verginin Konusu ................................................................................................................63
D. Vergi Mükellefiyeti (Yükümlülüğü)................................................................................64
E. Vergi Mükellefi ...................................................................................................................64
F. Vergi Sorumlusu .................................................................................................................65
G. Verginin Taşıyıcısı..............................................................................................................66
H. Müteselsil Sorumluluk ......................................................................................................67
I. Vergiyi Doğuran Olay.........................................................................................................70
J. Vergi Matrahı........................................................................................................................71
II. VERGİ ÇEŞİTLERİ..................................................................................................................72
A. Kamu Gelirleri....................................................................................................................72
1. Vergi.................................................................................................................................73
a) Mali Amaç ..................................................................................................................74
b) Sosyal Amaç...............................................................................................................74
c) Ekonomik Amaç ........................................................................................................74
2. Resim................................................................................................................................ 75
3. Harç..................................................................................................................................75
4. Şerefiye............................................................................................................................. 76
5. Parafiskal (Vergi Benzeri) Gelirler ...............................................................................76
III. TÜRK VERGİ SİSTEMİNE TOPLU BAKIŞ ........................................................................76
A. Osmanlı Döneminden Devralınan Vergi Sistemi........................................................... 78
B. Cumhuriyet Döneminde Türk Vergi Sisteminin Gelişmesi ..........................................79
1. Cumhuriyet Döneminde Uygulanan Vergi Politikaları............................................79
a) 1920-1929 Dönemi .....................................................................................................79
b) 1930-1939 Dönemi .....................................................................................................81
c) 1940-1949 Dönemi......................................................................................................82
d) 1950-1959 Dönemi.....................................................................................................85
e) 1960-1969 Dönemi..................................................................................................
x
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
VERGİ İDARESİ
I. VERGİ İDARESİ.......................................................................................................................93
A. Vergi İdaresinin Teşkilât Yapısı .......................................................................................93
1. Maliye Bakanlığı.............................................................................................................93
a) Maliye Bakanlığının Görevleri.................................................................................93
b) Maliye Bakanlığının Teşkilât Yapısı .......................................................................94
(bb) Maliye Bakanlığı Merkez Teşkilâtı..................................................................94
(cc) Maliye Bakanlığı Taşra Teşkilâtı ......................................................................95
(dd) Maliye Bakanlığı Yurt Dışı Teşkilâtı............................................................... 96
2. Maliye Bakanlığının Bağlı Kuruluşu Olan Gelir İdaresi Başkanlığı ........................96
a) Gelir İdaresi Başkanlığının Teşkilât Yapısı ............................................................ 97
(aa) Gelir İdaresi Başkanlığının Merkez Teşkilâtı .................................................97
(bb) Gelir İdaresi Başkanlığının Taşra Teşkilâtı.....................................................97
(bba) Vergi Dairesi Başkanlıkları.............................................................................98
(bbb) Gelir Müdürlükleri.......................................................................................... 99
(bbc) Vergi Dairesi Müdürlükleri ve Bağlı Vergi Daireleri..................................99
(bbd) Takdir Komisyonları.......................................................................................99
B. Diğer Teşkilâtlar..................................................................................................................99
1. İl Özel İdareleri...............................................................................................................99
2. Belediyeler..................................................................................................................... 100
3. Köy İdaresi .................................................................................................................... 101
II. VERGİ İDARESİNİN BİLGİ EDİNMESİ............................................................................ 101
A. Yoklama............................................................................................................................. 102
1. Yoklama Kavramı......................................................................................................... 102
2. Yoklamaya Yetkili Olanlar.......................................................................................... 103
3. Yoklama Yöntemi......................................................................................................... 103
B. Vergi İncelemesi................................................................................................................ 105
1. Vergi İncelemesi Kavramı ........................................................................................... 105
2. Vergi İncelemesine Yetkili Olanlar............................................................................. 105
3. Vergi İncelemesine Tabi Olanlar................................................................................ 106
4. Vergi İnceleme Zamanı................................................................................................ 107
5. Vergi İnceleme Yöntemi .............................................................................................. 107
C. Arama................................................................................................................................. 110
1. Arama Kavramı ............................................................................................................ 110
2. Arama Yapılabilecek Haller........................................................................................ 110
xi
3. Arama Yöntemi............................................................................................................. 111
D. İhbar................................................................................................................................... 113
E. Bilgi Toplama .................................................................................................................... 116
1. Bilgi Toplama Kavramı................................................................................................ 116
2. Bilgi Toplama Yöntemi................................................................................................ 117
3. Malî İstihbarat Arşivi................................................................................................... 119
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
VERGİLENDİRME İŞLEMLERİ
Vergi Mükellefi...................................................................................................................... 121
Vergi Sorumlusu.................................................................................................................... 121
Verginin Konusu ................................................................................................................... 122
Vergiyi Doğuran Olay .......................................................................................................... 122
Vergiyi Matrahı ..................................................................................................................... 123
I. VERGİNİN TARHI ................................................................................................................ 123
A. Beyannameye Dayanan Tarh.......................................................................................... 124
B. İkmalen Vergi Tarhı.......................................................................................................... 124
C. Re'sen Vergi Tarhı............................................................................................................ 124
D. Verginin İdarece Tarhı..................................................................................................... 125
II. VERGİNİN TEBLİĞİ ............................................................................................................ 126
A. Tebliğ Yapılacak Kişiler................................................................................................... 128
1. Mükellefler, sorumlular, vergi cezası kesilenler ve vekillere tebliğ ...................... 128
2. Kamu İdare ve Müesseselerine Tebliğ....................................................................... 129
3. Yabancı Ülkelerde Bulunanlara Tebliğ...................................................................... 130
B. Tebliğ Usulleri................................................................................................................... 130
1. Posta ile tebliğ usulü...................................................................................................
xii
D. Tahakkuku tahsile bağlı vergilerde tahakkuk.............................................................. 138
IV. VERGİ HUKUKUNDA SÜRELER.................................................................................... 138
A. Kanunî Süreler.................................................................................................................. 139
B. İdarî Süreler....................................................................................................................... 140
C. Yargısal Süreler................................................................................................................. 141
D. Sürelerin Uzaması............................................................................................................ 141
1. Mücbir Sebepler............................................................................................................ 141
2. Ölüm .............................................................................................................................. 143
3. Zor Durum .................................................................................................................... 143
E. Sürelerin Hesaplanması ................................................................................................... 144
V. VERGİ ALACAĞININ ORTADAN KALKMASI (TAHSİL) .......................................... 145
A. Verginin Ödenmesi.......................................................................................................... 145
1. Verginin Ödeneceği Daire........................................................................................... 146
2. Verginin Ödenme Zamanı........................................................................................... 146
a) İkmalen, re'sen veya idarece tarh olunan vergilerde ödeme............................. 148
b) Mükelleflikten çıkma halinde ödeme ................................................................... 148
c) Vergi mahkemesinde dava açılması halinde ödeme........................................... 148
d) Mükellefin uzlaşmaya başvurması halinde ödeme ............................................ 149
e) Vergi hatalarını düzeltme halinde ödeme............................................................ 149
f) Vergi kanunları uyarınca iadesi gereken vergilerin iadesi halinde ödeme ...... 149
g) İhtirazi kayıtla beyan edilen vergilerle ilgili olarak açılan davalar
sonucu verilen yargı kararları sonucu yapılacak ödeme................................... 149
3. Vergi Ödeme Yöntemleri............................................................................................. 150
4. Verginin Ödenme Şekilleri.......................................................................................... 151
a) Verginin Mükellefçe Ödenmesi............................................................................. 151
b) Stopaj (Verginin Kaynakta Kesilmesi).................................................................. 152
c) Geçici Vergi .............................................................................................................. 152
d) Verginin Mahsubu .................................................................................................. 155
e) Verginin Takası........................................................................................................ 155
xiii
BEŞİNCİ BÖLÜM
VERGİ ALACAĞININ KORUNMASI
I. GENEL AÇIKLAMA ............................................................................................................. 157
II. KAMU ALACAKLARININ KORUNMASI ...................................................................... 159
A. Teminat.............................................................................................................................. 159
B. İhtiyati Haciz ..................................................................................................................... 160
C. İhtiyati Tahakkuk ............................................................................................................. 161
D. Diğer Önlemler................................................................................................................. 162
1. Rüçhan Hakkı ............................................................................................................... 163
2. Kamu Alacaklarını Kesip Ödemek Zorunda Olanlar.............................................. 163
3. Kamu Alacağı Ödenmeden Yapılmayacak İşlemler ile İşlem Yapanların
Sorumlulukları............................................................................................................. 163
4. İvazsız Tasarrufların Hükümsüzlüğü ....................................................................... 163
5. Hükümsüz Sayılan Diğer Tasarruflar........................................................................ 164
6. Kamu Alacağının Tahsiline İmkân Bırakmamak Amacıyla Yapılan Tasarruflar 164
7. İptal Davası Açılması................................................................................................... 164
8. Tahsil Edilen Kamu Alacaklarından Yapılacak Reddiyat Sebebiyle Mahsuplar. 165
9. Tasfiye Edilen Tüzel Kişiliklerde Tasfiye Memurları ve Tasfiyeyi Yürütenlerin
Sorumluluğu................................................................................................................. 165
10. Ortaklığın Feshini İsteme .......................................................................................... 165
11. Limited Şirketlerin Kamu Borçları ........................................................................... 166
12. Kanuni Temsilcilerin Sorumluluğu.......................................................................... 166
13. Birleşme, Devir, Bölünme ve Şekil Değiştirme Halleri.......................................... 166
III. KAMU ALACAĞININ DEĞERİNİN KORUNMASINA İLİŞKİN GETİRİLEN
ÖNLEMLER ........................................................................................................................ 167
A. Tecil.................................................................................................................................... 167
B. Gecikme Zammı................................................................................................................ 168
C. Gecikme Faizi.................................................................................................................... 168
IV. KAMU ALACAKLARININ CEBREN TAHSİLİ (ZORLA ALINMASI) ...................... 169
A. Ödeme Emri...................................................................................................................... 169
1. Ödeme Emrine İtiraz.................................................................................................... 170
B. Mal Bildirimi...................................................................................................................... 171
1. Mal Bildiriminde Bulunmayanlar.............................................................................. 172
2. Mal Edinme ve Mal Artmaları.................................................................................... 173
C. Haciz .................................................................................................................................. 173
1. Diğer Hakların Paraya Çevrilmesi............................................................................. 174
xiv
2. Haciz Varakası.............................................................................................................. 174
3. Köylerde Haciz ............................................................................................................. 174
4. Borçlu Elinde Haczedilen Mallara Karşı İstihkak İddiaları .................................... 175
5. Üçüncü Şahıs Elinde Haczedilen Mallara Karşı İstihkak İddiaları........................ 175
6. İstihkak Davalarına Bakma Yetkisi ............................................................................ 176
7. Kamu İdareleri Arasında Hacze İştirak..................................................................... 176
8. Haczedilemeyecek Mallar ve Gelirler........................................................................ 176
9. Kısmen Haczedilebilen Gelirler.................................................................................. 177
10. Yetişmemiş Ürünlerin Haczi..................................................................................... 178
11. Haczin Sonuçları......................................................................................................... 178
a) Haczin Paraya Çevrilmesi ...................................................................................... 178
b) Aciz Hali ve Sonuçları ............................................................................................ 178
12. Menkul Malların Haczi ve Satışı .............................................................................. 179
a) Menkul Malların Haczi........................................................................................... 179
b) Haciz Sırasında Bulunacaklar ve Haciz Zaptı ..................................................... 179
c) Üçüncü Şahıslardaki Menkul Malların, Alacak ve Hakların Haczi .................. 180
d) Hacizde Zor Kullanma ........................................................................................... 182
e) Hacizde Değerleme ................................................................................................. 182
f) Haczedilen Menkul Malların Korunması ............................................................. 182
g) Menkul Malları Koruyacak Olanların Yükümlülük ve Sorumlulukları .......... 183
h) Haczedilen Menkul Malların Satışı....................................................................... 183
i) Haczedilen Menkul Malların Satış Şekli, Artırma ve İlân................................... 183
j) Müşterinin Malı Almaktan Vazgeçmesi................................................................ 184
k) Satılamayan Menkul Mallar................................................................................... 184
13. Gayrimenkul Malların Haczi ve Satışı..................................................................... 185
a) Gayrimenkul Malların Haczi ................................................................................. 185
b) Hacizli Gayrimenkul Malların Satışı ve Satış Komisyonları ............................. 185
c) Hacizli Gayrimenkul Malların Satış Şartnamesi.................................................. 185
d) Hacizli Gayrimenkul Malların Satışında İlân...................................................... 186
e) Hacizli Gayrimenkul Malların Açık Artırması İşlemi ve İhale.......................... 186
f) Açık Artırmanın Uzatılması ................................................................................... 186
g) İhalenin Yapılamaması........................................................................................... 186
h) Hacizli Gayrimenkul Malların Satış Bedelinin Tahsili....................................... 187
i) Hacizli Gayrimenkul Malların Teferruğu ve Geri Verilmesi.............................. 187
j) İhalenin Sonucu Fesih ve Tescil.............................................................................. 187
14. İflas Yoluyla Takip ve Konkordato .......................................................................... 187
a) İflas Yoluyla Takip .................................................................................................. 187
b) Konkordato .............................................................................................................. 188
xv
ALTINCI BÖLÜM
VERGİ ALACAĞINI ORTADAN KALDIRAN HALLER
I. ÖDEME ................................................................................................................................... 189
II. ZAMANAŞIMI ..................................................................................................................... 189
A. Tarh Zamanaşımı ............................................................................................................. 190
1. Tarh Zamanaşımının Sonuçları .................................................................................. 192
2. Tarh Zamanaşımının Durması ve Kesilmesi ............................................................ 192
B. Tahsil Zamanaşımı............................................................................................................ 193
1. Tahsil Zamanaşımının Sonuçları................................................................................ 194
2. Tahsil Zamanaşımının Durması ve Kesilmesi.......................................................... 194
a) Tahsil zamanaşımının durması ............................................................................. 194
b) Tahsil zamanaşımının kesilmesi............................................................................ 194
III. TERKİN ................................................................................................................................ 196
A. Terkin Kavramı................................................................................................................. 196
B. Terkin Türleri .................................................................................................................... 196
1. Vergi Hatalarından Dolayı Yapılan Terkin............................................................... 196
2. Doğal Afetler Nedeniyle Terkin ................................................................................. 196
3. Yargı Organlarının Kararlarına Dayanılarak Terkin ............................................... 198
4. Tahsil İmkânsızlığı Nedeniyle Terkin ....................................................................... 198
5. Tahakkuktan Vazgeçme .............................................................................................. 198
IV. MAHSUP ve TAKAS .......................................................................................................... 199
V. UZLAŞMA ............................................................................................................................ 199
VI. YARGI KARARLARI.......................................................................................................... 199
VII. MALÎ AF ............................................................................................................................. 199
YEDİNCİ BÖLÜM
MÜKELLEFLERİN ÖDEVLERİ
I. GENEL AÇIKLAMA ............................................................................................................. 201
II. BİLDİRİMDE BULUNMA................................................................................................... 201
A. İşe Başlamanın Bildirilmesi............................................................................................. 202
B. Değişikliklerin Bildirilmesi.............................................................................................. 203
C. İşi Bırakmanın Bildirilmesi.............................................................................................. 204
D. Bildirmelerde Süre ........................................................................................................... 205
1. İşe Başlama, İşi Bırakma ve Değişiklik Bildirimlerinde Süre.................................. 205
xvi
2. Bina ve Arazi Değişiklikleri Bildirimlerinde Süre.................................................... 206
III. DEFTER TUTMA................................................................................................................. 206
A. Defter Tutmak Zorunda Olan Mükellefler ................................................................... 207
B. Defter Tutmak Zorunda Olan Mükelleflerde Hesap Dönemi..................................... 208
C. Defter Tutma Bakımından Mükellefler ......................................................................... 209
D. Defter Tutma Bakımından Mükelleflerin Sınıf Değiştirmesi...................................... 211
E. Bilânço Esasında Tutulacak Defterler ............................................................................ 211
1. Yevmiye Defteri............................................................................................................ 211
2. Defteri Kebir (Büyük Defter)....................................................................................... 212
3. Envanter Defteri ........................................................................................................... 212
F. İşletme Hesabı Esasında Tutulacak Defterler................................................................ 213
G. Diğer Defterler.................................................................................................................. 214
1. İmalât Defteri ................................................................................................................ 214
2. Bitim İşleri Defteri ........................................................................................................ 216
3. Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi Defteri ......................................................... 216
4. Damga Vergisi Defteri ................................................................................................. 216
5. Yabancı Ulaştırma Kurumlarının Hasılat Defteri .................................................... 216
6. Ambar Defteri............................................................................................................... 217
7. Serbest Meslek Kazanç Defteri ................................................................................... 217
8. Çiftçi İşletme Defteri .................................................................................................... 218
IV. KAYIT DÜZENİ İLE İLGİLİ ÖDEVLER .......................................................................... 219
A. Kayıt Düzeni..................................................................................................................... 219
1. Defterlerin Türkçe Tutulması ve Türk Parası Kullanma Zorunluluğu ................. 219
2. Defterlerin Mürekkeple Yazılacağı ............................................................................ 219
3. Yanlış Kayıtların Nasıl Düzeltileceği......................................................................... 220
4. Boş Satır Bırakılamayacağı, Sayfaların Yok Edilemeyeceği.................................... 220
5. Kayıt Zamanı................................................................................................................. 220
V. BELGE DÜZENİ İLE İLGİLİ ÖDEVLER ........................................................................... 221
A. Belgelerin Tanımı ve Niteliği.......................................................................................... 221
B. Belge Türleri ...................................................................................................................... 222
1. Fatura ............................................................................................................................. 223
2. Perakende Satış Belgeleri............................................................................................. 224
3. Gider Pusulası............................................................................................................... 225
4. Müstahsil Makbuzu ..................................................................................................... 225
5. Serbest Meslek Makbuzu............................................................................................. 226
6. Ücret Bordrosu.............................................................................................................. 226
xvii
7. Taşıma İrsaliyesi........................................................................................................... 227
8. Yolcu Listesi .................................................................................................................. 227
9. Günlük Müşteri Listesi ................................................................................................ 227
10. Muhabere Evrakı........................................................................................................ 227
11. Ekim ve Sayım Beyanı ............................................................................................... 228
12. Adisyon........................................................................................................................ 229
13. Vergi Karnesi .............................................................................................................. 230
14. Diğer Belgeler.............................................................................................................. 230
15. Elektronik Cihazla Belge Düzenleme ...................................................................... 230
VI. MUHAFAZA VE İBRAZ ÖDEVLERİ............................................................................... 231
A. Muhafaza Ödevleri .......................................................................................................... 231
B. İbraz Ödevleri.................................................................................................................... 231
C. Diğer Ödevler.................................................................................................................... 232
VII. DEFTER VE BELGE TASDİKİ.......................................................................................... 232
A. Defterlerin Tasdiki ........................................................................................................... 233
B. Belge Kullanımı ve Tasdiki.............................................................................................. 235
SEKİZİNCİ BÖLÜM
VERGİ SUÇ VE CEZALARI
I. GENEL OLARAK SUÇ VE CEZA KAVRAMI................................................................... 237
II. VERGİ CEZALARININ HUKUKSAL NİTELİĞİ............................................................. 238
A. Vergi Zammı Görüşü....................................................................................................... 239
B. Tazminat Görüşü .............................................................................................................. 239
C. İdarî Ceza Görüşü ............................................................................................................ 240
D. Ceza Hukuku Anlamında Para Cezası Olduğu Görüşü............................................. 241
III. VERGİ SUÇ VE CEZALARININ ÇEŞİTLERİ.................................................................. 241
A. Malî Nitelikli Suçlar ve Cezalar...................................................................................... 242
1. Vergi Ziyaı Suçu ve Cezası.......................................................................................... 242
2. Usulsüzlük Suçu ve Cezası ......................................................................................... 243
a) Usulsüzlük Türleri ve Cezaları.............................................................................. 243
(aa) Genel Usulsüzlük............................................................................................. 244
(bb) Özel Usulsüzlük .............................................................................................. 246
B. Ceza Hukuku Anlamında (Hürriyeti Bağlayıcı Ceza ile Cezalandırılacak)
Suçlar ve Cezaları............................................................................................................. 250
xviii
1. Kaçakçılık Suçları ve Cezaları..................................................................................... 250
2. Vergi Mahremiyetinin İhlâli Suçu.............................................................................. 252
3. Mükelleflerin Özel İşlerini Yapma Suçu ................................................................... 254
IV. VERGİ SUÇ VE CEZALARINA İLİŞKİN GENEL KURALLAR................................... 255
A. İştirak ................................................................................................................................. 255
B. Tekerrür.............................................................................................................................. 257
C. Birleşme ............................................................................................................................. 258
1. Birleşme Kavramı......................................................................................................... 258
2. Birleşme Şekilleri.......................................................................................................... 259
a) Tek fiille Çeşitli Suçlar İşlenmesi........................................................................... 259
b) Ayrı Ayrı Fiillerle Ayrı Ayrı Vergi Suçu İşlenmesi ............................................ 260
V. VERGİ CEZALARININ YERİNE GETİRİLMESİ, ÖDENMESİ VE KALKMASI ......... 261
A. Vergi Cezalarının Yerine Getirilmesi............................................................................. 261
B. Vergi Cezalarının Ödenmesi ........................................................................................... 262
C. Vergi Cezalarının Kalkması ............................................................................................ 262
1. Vergi Cezalarının Tamamen Kalkması...................................................................... 262
a) Yanılma..................................................................................................................... 262
b) Pişmanlık ve Islah ................................................................................................... 264
c) Ölüm.......................................................................................................................... 267
d) Mücbir Sebepler ...................................................................................................... 267
e) Hata Düzeltme ......................................................................................................... 269
f) Ceza Zamanaşımı..................................................................................................... 270
2. Vergi Cezalarının Tamamen ya da Kısmen Kalkması............................................. 271
a) Malî Af...................................................................................................................... 271
b) Terkin........................................................................................................................ 273
c) Tahakkuktan Vazgeçme.......................................................................................... 274
d) Uzlaşma.................................................................................................................... 274
3. Vergi Cezalarının Kısmen Kalkması.......................................................................... 275
a) Cezalarda İndirim ................................................................................................... 275
xix
DOKUZUNCU BÖLÜM
VERGİ UYUŞMAZLIKLARINDA İDARİ ÇÖZÜM YOLLARI
I. GENEL OLARAK VERGİ UYUŞMAZLIKLARI................................................................ 277
II. VERGİ HATALARININ DÜZELTİLMESİ........................................................................ 278
A. Vergi Hatası Kavramı ...................................................................................................... 278
1. Hesap Hataları.............................................................................................................. 279
2. Vergilendirme Hataları................................................................................................ 279
3. Vergi Hatalarını Düzeltmede Zamanaşımı............................................................... 281
III. UZLAŞMA ........................................................................................................................... 282
A. Uzlaşma Kavramı............................................................................................................. 282
B. Uzlaşmanın Konusu ve Kapsamı.................................................................................... 283
C. Uzlaşma Komisyonları..................................................................................................... 284
D. Uzlaşmanın Sonuçları...................................................................................................... 284
IV. TARHİYAT ÖNCESİ UZLAŞMA ..................................................................................... 285
A. Tarhiyat Öncesi Uzlaşmanın Kapsamı .......................................................................... 285
B. Tarhiyat Öncesi Uzlaşmanın Uygulama Süreci ............................................................ 285
1. Uzlaşma Başvurusunda Bulunulması ve Başvuruda Bulunma Süresi.................. 286
2. Tarhiyat Öncesi Uzlaşma Komisyonlarının Oluşumu ............................................ 286
3. Tarhiyat Öncesi Uzlaşmaya Davet............................................................................. 287
4. Tarhiyat Öncesi Uzlaşma Gününün Belirlenmesi ve Bildirimler........................... 287
5. Tarhiyat Öncesi Uzlaşma Toplantısının Gerçekleştirilmesi.................................... 288
6. Tarhiyat Öncesi Uzlaşma Tutanağının Düzenlenmesi............................................ 288
7. Tarhiyat Öncesi Uzlaşmanın Sonuçları ..................................................................... 289
a) Uzlaşılma durumu .................................................................................................. 289
b) Uzlaşma sağlanamama veya uzlaşmaya varılamama durumu ........................ 290
ONUNCU BÖLÜM
VERGİ YARGISI (MALÎ YARGI)
I. VERGİ YARGISI KAVRAMI ................................................................................................ 293
II. VERGİ YARGISININ GÖREVLERİ.................................................................................... 293
III. VERGİ YARGI SİSTEMLERİ.............................................................................................. 294
A. Adli Yargıya Bağlı Vergi Yargısı Sistemi ...................................................................... 295
B. İdari Yargıya Bağlı Vergi Yargısı Sistemi ...................................................................... 296
xx
C. Bağımsız Vergi Yargısı Sistemi....................................................................................... 296
D. Karma Sistem.................................................................................................................... 297
IV. TÜRKİYE'DE VERGİ YARGISI......................................................................................... 298
A. Tarihsel Gelişimi............................................................................................................... 298
B. Vergi Yargı Organlarının Kuruluşu ve Görevleri......................................................... 301
1. Vergi Mahkemeleri....................................................................................................... 301
2. Bölge İdare Mahkemeleri ............................................................................................ 303
a) Bölge İdare Mahkemesi Başkanlar Kurulu .......................................................... 304
b) Bölge İdare Mahkemesi Daireleri.......................................................................... 304
c) Bölge İdare Mahkemesi Adalet Komisyonu ........................................................ 306
3. Danıştay......................................................................................................................... 307
a) Daireler..................................................................................................................... 309
b) Danıştay Genel Kurulu........................................................................................... 310
c) İdari İşler Kurulu..................................................................................................... 311
d) Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu.................................................................. 311
e) Vergi Dava Daireleri Kurulu.................................................................................. 312
f) İçtihatları Birleştirme Kurulu ................................................................................. 313
g) Başkanlar Kurulu .................................................................................................... 313
h) Başkanlık Kurulu..................................................................................................... 314
i) Yüksek Disiplin Kurulu........................................................................................... 315
j) Disiplin Kurulu......................................................................................................... 315
C. Türk Vergi Yargısında Usul ............................................................................................ 315
1. Vergi Yargısında Uygulanan Temel Usul Hükümleri............................................. 315
2. Vergi Davasının Açılması............................................................................................ 317
a) Vergi Davasının Konusu ........................................................................................ 317
b) Vergi Davasını Açmaya Yetkili Olanlar............................................................... 318
c) Yetkili Vergi Mahkemesi ........................................................................................ 318
d) Dava Açmada Şekil................................................................................................. 319
e) Dava Açma Süresi ................................................................................................... 320
f) Dava Açmanın Tahsilâta Etkisi .............................................................................. 322
3. Vergi Davalarında Yargılama Biçimi......................................................................... 322
4. Vergi Davasının Sonucu.............................................................................................. 323
5. Vergi Yargı Kararlarının Uygulanması ..................................................................... 324
6. Vergi Yargı Kararlarına Karşı Başvuru Yolları......................................................... 325
a) İstinaf......................................................................................................................... 325
b) Temyiz ...................................................................................................................... 326
xxi
c) Kanun Yararına Temyiz.......................................................................................... 329
d) Yargılamanın Yenilenmesi..................................................................................... 330
D. Türk Vergi Yargısında İspat ve Delil............................................................................. 331
1. Genel Açıklamalar........................................................................................................ 331
2. İspat................................................................................................................................ 332
3. Delil................................................................................................................................ 335
4.Vergi Yargısında Re'sen Araştırma İlkesi .................................................................. 336
YARARLANILAN KAYNAKLAR.......................................................................................... 337
KAVRAM DİZİNİ ..................................................................................................................... 347