Hophopname

Mirze Elekber Sabir (1862-1911): Pek çok yorumcuya göre, kısa ömrüne karşın, Hophopname'de bir araya getirilen şiirleriyle, Fuzuli'den sonra Azerbaycan'ın yetiştirdiği en önemli şairdir. Keskin mizahın Rusya'dan Osmanlı'ya, medrese mollalarından Batı özentilerine dek kimseden esirgemeyen Sabir, İlber Ortaylı'nın Sunuş'undaki ifadesiyle, "sıradan Azerbaycanlıdaki renkli mizahî ifadeyi" ve "mîllî hayatın folklorik özelliklerini" "en yüksek seviyede temsil eder", "Ortadoğu modernleşmesinin tipik öncülerinden biridir." İsa Öztürk )1916); Cumhuriyet aydınlanmasının Köy Enstitüleri kökenli en önemli çevirmenlerindendir. Fen Bilgisi öğretmenliği ve avukatlığının yanı sıra, uzun yıllar başta Meydan Larousse olmak üzere belli başlı ansiklopedilerin yazı ve çeviri kurullarına çalıştı. Fransızcadan Diderot, eski edebiyatımızdan Evliya Çelebi / Seyahatname - Seçmeler ve Azerbaycan Türkçesinin Köroğlu Destanı gibi yapıtları çevirdi ve yayına hazırladı.