İnsan Hakları Hukuku

Kitap dört kısımdan olus¸maktadır. Birinci Kısımda insan hakları hukukuna ilis¸kin kavramsal çerçeve ortaya konulmus¸tur. Bu çerçevede öncelikle özgürlük, hak, ödev ve insan onuru gibi insan hakları hukukuna ilis¸kin temel kavramlar açıklanmıs¸, insan haklarının tanımı, kapsamı ve tarihsel gelis¸im süreci incelenmis¸tir. Daha sonra insan hakları hukukuna dair çes¸itli sınıflandırmalar ve insan hakları ile devlet arasındaki ilis¸ki ele alınmıs¸tır.

I·kinci Kısımda hak ve özgürlüklerin düzenlenmesine ve sınırlanmasına yer verilmis¸tir. Bu kapsamda hak ve özgürlüklerin düzenlenmesine ilis¸kin serbestlik, izin ve bildirim sistemi gibi bas¸lıca sistemler ortaya konulmus¸ olup, hak ve özgürlüklerin sınırlanmasına ilis¸kin temel ilkelerin ele alınmasının ardından olagˆan ve olagˆanüstü dönemlerde sınırlanma prosedürü açıklanmıs¸tır.

Üçüncü Kısmın konusu, insan haklarının ulusal ve uluslararası hukuk düzenlerinde korunmasıdır. Ulusal düzeyde insan haklarının korunması siyasi koruma, idari koruma, çes¸itli özerk kurulus¸lar eliyle koruma ve yargısal koruma bas¸lıkları altında irdelenmis¸tir. Yargısal koruma kapsamında Anayasa Mahkemesi'ne bireysel bas¸vuru usulü detaylı olarak açıklanmıs¸tır. I·nsan haklarının uluslararası hukuk çerçevesinde korunması bagˆlamında evrensel ve bölgesel insan hakları hukuku ele alınmıs¸tır. Evrensel insan hakları hukuku kapsamında Birles¸mis¸ Milletler sistemi mekanizmaları ortaya konulmus¸ken; bölgesel insan hakları hukuku çerçevesinde Avrupa I·nsan Hakları Sözles¸mesi sistemi ayrıntılı bir s¸ekilde incelenmis¸, daha sonra Amerikan ve Afrika I·nsan Hakları hukukuna yer verilmis¸tir.

Çalıs¸manın Dördüncü Kısmında Avrupa I·nsan Hakları Sözles¸mesi'nde yer alan haklar açıklanmıs¸tır. Bu kapsamda; yas¸am hakkı (m. 2), is¸kence ve kötü muamele yasagˆı (m. 3), kölelik, kulluk ve zorla çalıs¸tırma yasagˆı (m. 4), özgürlük ve güvenlik hakkı (m. 5), adil yargılanma hakkı (m. 6), suç ve cezaların kanuniligˆi ilkesi (m. 7), özel hayata ve aile hayatına saygı hakkı (m. 8), düs¸ünce, vicdan ve din özgürlügˆü (m. 9), ifade özgürlügˆü (m. 10), toplanma ve örgütlenme özgürlügˆü (m. 11), evlenme hakkı (m. 12), etkili bas¸vuru hakkı (m. 13) ve ayrımcılık yasagˆı Avrupa I·nsan Hakları Mahkemesi ve Anayasa Mahkemesi içtihatları çerçevesinde ele alınmıs¸tır.

I·nsan hakları hukuku dersi, hukuk fakültelerinin, digˆer bazı fakültelerin ve meslek yüksekokullarının müfredatlarında yer almaktadır. Bu kitap, bas¸ta hukuk fakültelerinde ögˆrenim gören ögˆrencilerin yararlanabilecegˆi bir kitap olmakla birlikte konuya ilgi duyan herkesin istifade edebilecegˆi temel bir eser niteligˆindedir.