İnsan Hakları ve Demokrasi

Eğitim sistemlerinin ortak amaçlarından biri, belki de en önemlisi iyi vatandaş, iyi insan yetiştirmektir. Eğitim sistemlerini "millî" kılan da budur. Türk Millî Eğitim Sistemini düzenleyen 1739 sayılı Millî Eğitim Temel Kanunu'nda ifadesini bulan, Türk Millî Eğitiminin Genel Amaçlarında, bu hususu açıkça görmek mümkündür.

"Türk Milli Eğitiminin genel amacı, Türk milletinin bütün fertlerini;

Atatürk İnkılap ve İlkelerine ve anayasada ifadesini bulan Atatürk milliyetçiliğine bağlı; Türk milletinin millî, ahlaki, insani, manevi ve kültürel değerlerini benimseyen, koruyan ve geliştiren; ailesini, vatanını, milletini seven ve daima yüceltmeye çalışan; insan haklarına ve anayasanın başlangıcındaki temel ilkelere dayanan demokratik, laik ve sosyal bir hukuk devleti olan Türkiye Cumhuriyeti'ne karşı görev ve sorumluluklarını bilen ve bunların davranış hâline getirmiş yurttaşlar olarak yetiştirmek;

Beden, zihin, ahlak, ruh ve duygu bakımından dengeli ve sağlıklı şekilde gelişmiş bir kişiliğe ve karaktere, hür ve bilimsel düşünme gücüne, geniş bir dünya görüşüne sahip, insan haklarına saygılı, kişilik ve teşebbüse değer veren, topluma karşı sorumluluk duyan; yapıcı, yaratıcı ve verimli kişiler olarak yetiştirmek;

İlgi, istidat ve kabiliyetlerini geliştirerek gerekli bilgi, beceri, davranışlar ve birlikte iş görme alışkanlığı kazandırmak suretiyle hayata hazırlamak ve onların, kendilerini mutlu kılacak ve toplumun mutluluğuna katkıda bulunacak bir meslek sahibi olmalarını sağlamak;

Böylece bir yandan Türk vatandaşlarının ve Türk toplumunun refah ve mutluluğunu artırmak; öte yandan millî birlik ve bütünlük içinde ekonomik, sosyal, kültürel kalkınmayı desteklemek, hızlandırmak ve nihayet Türk milletini çağdaş uygarlığın yapıcı, yaratıcı, seçkin bir ortağı yapmaktır."

Vatandaşlarımızı bu amaçlar doğrultusunda yetiştirmek, bütün eğitim kurumlarının görevi olmakla birlikte, iyi vatandaş yetiştirmekle ilgili görev, ilköğretim okullarının temel ve ana görevidir.

Adı geçen yasada bu görev şu şekilde tanımlanmıştır:

1. Her Türk çocuğuna iyi bir yurttaş olmak için gerekli temel bilgi, beceri, davranış ve alışkanlıkları kazandırmak; onu millî ahlak anlayışına uygun olarak yetiştirmek;
2. Her Türk çocuğunu ilgi, istidat ve kabiliyetleri yönünden yetiştirerek hayata ve üst öğrenime hazırlamaktır. Millî Eğitimin, Genel Amaçları doğrultusunda iyi vatandaş, iyi insan yetiştirme görevini yerine getirmesinde, en büyük görev ve sorumluluk, bu kurumlarda görev yapan öğretmenlere düşmektedir. Bu nedenle ilköğretime öğretmen yetiştiren Eğitim Fakültelerinin müfredat programlarında İnsan Hakları ve Demokrasi (Vatandaşlık Bilgisi) dersinin yer alması ve bu dersin en verimli şekilde işlenmesi önemlidir.