İşbiliye'den Mudejar Sevilla'ya

İspanya'da, diğer Avrupa ülkelerinden farklı olan bir durum dikkati çekmektedir; Geç Ortaçağ'da Hıristiyan idaresindeki kentlerde, Endülüs-İslam etkileri ile karşılaşılmaktadır. Literatürde "Mudejar üslubu" olarak geçen bu özellik, söz konusu Sevilla olduğunda sanat tarihi ve kent tarihi açısından ayrı bir önem taşımaktadır.

Endülüs İslam döneminde kent, beş yüz yıldan fazla bir zaman diliminde Endülüs-İslam emirliklerine ve taifelerine başkentlik etmiştir. İşbiliye, döneminde o kadar gelişmiştir ki, Emevi Halifeliğinin başkenti olan Kurtuba'yı gölgede bırakmıştır. Öyle ki, 1248'de conquista hareketleri ile İşbiliye'den Hıristiyan kentine dönüşen Sevilla'nın gelişiminde İslam etkileri bu katkının bir parçası olmuş, kentin asırlık İslam geleneğini köklerinden çıkarıp atması mümkün olmamıştır.

Conquista'dan sonra Müslümanlar azınlık konumuna geçmelerine rağmen kentte İslam etkileri neden bu kadar yaygın olmuştu? Hıristiyan ideolojisinin temsil edildiği yeni bir kentin inşasında Endülüs-İslam estetik ve zevklerinin tercih edilmesindeki faktörler nelerdi? İslam sanatı neden reddedilmemişti? Hıristiyanların ele geçirdikleri kent üzerindeki zafer ve ideolojileri, İslam estetik ve zevklerine mi yenilmişti?

Dr. Fatma Yıldız bu sorular ışığında, İspanya'da topladığı verilerle Sevilla'da Geç Ortaçağ'da Hıristiyan dönemindeki İslam etkilerini ele alıyor. Çalışmada, Hıristiyan kentlerinde görülen Endülüs-İslam etkilerinin tanımlanmasında hala tartışmalı olan "Mudejar sanatı" kavramına değinirken, aynı zamanda kent planlaması, mahalle düzenlemesi, alt yapı sistemleri, Papalık tarafından yürütülen dini yapılar ve Katolik kralların zevkleri ve talepleri doğrultusunda inşa edilen kraliyet saraylarında karşılaşılan İslam etkilerini mukayeseli örneklerle okuyucuya sunuyor. İspanya'dan Güney Amerika ve Meksika'ya kadar uzanan İslam etkilerini, dönemin siyasi, sosyal ve tarihi sürecini irdeleyerek anlatıyor.