İslam Teolojisine Giriş

Louis Massignon'un elinizdeki kitaba yazdığı önsözde belirttiği gibi, "I·slam Teolojisine Giris¸'te Gardet ve Anawati teoloji problemini ele almakta ve Batı Hıristiyanlarının çabaları kars¸ısında, Müslüman bilginlerin çabalarının yöntemli bir degˆerlendirmesine yer vermektedir." Katolik bir rahip ve İslam kültürü üzerine çok sayıda kitabın sahibi olan Louis Gardet ile yine bir rahip ve İslam uzmanı olan G.C. Anawati'nin birlikte yazdıkları bu eser, kendi alanında bir ilktir.

Gardet-Anawati, I·slam kelamı ile Hıristiyan teolojisi arasında gerek tarihsel gerek ögˆretisel bakımdan sıkı ilis¸kiler kurmanın, geregˆinden fazla veya temeli olmayan yakınlıklar veya es¸ degˆerlikler tesis etmenin dogˆru olmadıgˆını düs¸ünmektedir. Ancak birçok farklılıgˆın varlıgˆı, Anawati-Gardet'ye göre, I·slam kelamı ile Hıristiyan Katolik teolojisi arasında, tarihsel bazı ilis¸kilerin, paralelliklerin var oldugˆunu görmemize engel tes¸kil etmemelidir. Örnegˆin, kelamın tarihsel olarak gelis¸mesinde önemli rol oynayan özgür seçim ve kader, Tanrı'nın kelamı olarak Kur'an, tanrısal sıfatlar gibi meselelerin tartıs¸ılmasında, Müslümanların Hicret'in II. yüzyılında S¸am'da Hıristiyan teolojisiyle kars¸ılas¸malarının önemli bir etkisi olmus¸tur.

Buna kars¸ılık kelamın dogˆrudan Gazali, dolaylı olarak Maimonides aracılıgˆıyla Aziz Thomas gibi bir geç dönem Hıristiyan teologu üzerinde bile belli bir etkisinin oldugˆu da kabul edilmesi gereken tarihsel bir olgudur. Öte yandan, Hıristiyan teolojisinin antik Yunan felsefesinden, kelamın ise I·slam'da bu felsefeyi devam ettiren felasifeden etkilenmeleri, onlar arasında bir bas¸ka ve son derecede önemli bir temas noktasını ve ortak ekseni olus¸turmaktadır.

Elinizdeki kitap, esas olarak I·slam dünyasında gelis¸tirilmiş s¸ekliyle kelam düs¸üncesi ile Hıristiyan dünyasında gelis¸tirilmis¸ olan Hıristiyan teolojisi arasında yapılan bir kars¸ılas¸tırmadır. I·slam kelamı ile Hıristiyan teolojisini bir bütün olarak ele alıp onları çes¸itli bakımlardan (yapı, yöntem, amaç, dogˆa vb bakımından) karşılaştıran bir çalışma olması nedeniyle, kendi alanında yol açıcı bir niteliğe sahiptir. Daha önce Gardet'nin Müslüman Site -Toplumsal ve Siyasi Hayat- adlı kitabını da Türkçe'ye kazandıran Prof. Dr. Ahmet Arslan'ın çevirdiği İslam Teolojisine Giriş, I·slam kelamı ve Hıristiyan teolojisi alanındaki çalıs¸malara bir kapı açmakta, bu özelliğiyle bir kaynak eser olma özelliği taşımaktadır.