İşletmelerde Performansla İlişkili Ücretlendirme

Dünyada ve ülkemizde yaşanan değişmelere ve artan rekabete bağlı olarak performans ve ücret yönetimi, son yıllarda önemi gittikçe artan insan kaynakları yönetimi konuları olarak öne çıkmaktadır. Bu süreçte, çalışanların performansları ile ücretleri arasında bağ kurulmasını ifade eden "performansla ilişkili ücretlendirme"nin gereği ve önemi de artmaktadır.

Bununla birlikte ülkemizde hem insan kaynakları yönetiminin iki önemli işlevi olan performans ve ücret yönetimi konularına hem de artan önemine rağmen ücret-performans ilişkisine alan yazında ve uygulamada gerekli ilginin yeterince gösterilmediği görülmektedir. Bu durumun hem işletme ve diğer kuruluşlarımızın hem de Türk ekonomisinin performans ve rekabet gücünü olumsuz olarak etkilediği değerlendirilmektedir. Nitekim yapılan araştırmalar da ücretlerin performansla yeterince ve uygun şekilde ilişkilendirilmemesinin çalışanların tatmin, motivasyon ve performanslarını ve dolayısıyla örgütlerin başarısını olumsuz biçimde etkilediği görüşünü desteklemektedir.

Bu kitap, sözü edilen görüş ve değerlendirmeler ışığında, ücret-performans ilişkisini tüm yönleriyle ortaya koyarak konuya ilişkin eğitim, araştırma ve uygulamalara katkı sağlamak amacıyla hazırlanmıştır. Kitapta, insan kaynakları yönetiminin ücretlendirme ve performans yönetimi işlevleri üzerinden durulduktan sonra "performansla ilişkili ücretlendirme" ile ilgili konulara yer verilmiştir. Bu çerçevede; birey, takım ve örgüt düzeyinde adil ve uygun bir ücret-performans ilişkisinin nasıl kurulabileceği ve bu ilişki kurulurken nelere dikkat edilmesi gerektiği ayrıntılı şekilde incelenmiştir. Temel ücretlerin beceri veya yetkinliklerine dayalı olarak belirlenmesi/farklılaştırılması, performansa dayalı olarak değişken ücret ödenmesi; beceri, yetkinlik ve performansla ilişkili ücret artışı yapılması; beceri/yetkinlik ve performansla ilişkili ek yararlar sağlanması ile grup ve örgüt düzeyinde performansla ilişkili ücretlendirme yöntemleri açıklanmıştır. Ayrıca, incelenen konulara dair son yıllarda gerçekleştirilen araştırma verilerine dayalı olarak, ücret-performans ilişkisinin sonuçları ve bu bağlamda tercih edilen plan ve yöntemler üzerinde de durulmuştur.