Kapitalist Toplumsal İlişkiler ve Sağlıklı Olmanın Ekonomi-Politiği

Günümüze hâkim olan kapitalist toplumsal ilişkiler sermaye birikim ereği üzerinde temellenir. Esasen temel bir hak olan insan sağlığı da bu erek üzerinden değerlendirilir ve inceleme konusu haline gelir. Bu çalışmada, dünyada ve Türkiye'de emek gücü ve tüketici olarak insan bedeninin şişmanlamasını, obezite için önerilen tedavi seçeneklerini ve önlenmesine yönelik uygulanan politikaları sermaye birikim koşullarının dönüşümüyle bağlantılandırarak eleştirel gerçekçi bir çerçevede çözümlüyorum. Bunu yaparken disiplinler arası bir bakış benimseyerek literatür taraması yapıyor ve ilgili kurumların raporlarını çalışmanın amacına yönelik eleştirel bir biçimde inceliyorum. Çalışmada, sermaye birikiminin devamlılığı temelinde uygulanan neoliberal politikalarla birlikte yaşanan dönüşümlerin obezite ile ilişkisini ortaya koyuyorum: Emek piyasalarındaki esnekleşme stres üzerinden, tarımdaki endüstriyelleşme kullanılan kimyasal ilaçların artmasıyla, gıda üretiminin endüstriyelleşmesi besin değeri düşük kalori değeri yüksek kimyasal katkılı ürünlerin üretilmesi ve yaygın perakende ağlarıyla tüketimlerinin artması üzerinden obezitenin artmasına sebep olmaktadır. Diğer yandan bu süreçte sağlık hizmetlerinin metalaşması ise sağlığın bireyselleşmesi paradigmasını güçlendirerek obezitenin toplumsal boyutlarıyla ele alınmasından uzaklaşılıp bireysel bir 'hastalık' olarak biyomedikal biliş çerçevesinde değerlendirilerek sermeye birikim koşullarını sekteye uğratmayacak tedaviler ve önlenmesine yönelik politikalar geliştirilmesine neden olmaktadır.