Klasik Düşüncenin Türkmen Mimarları: Devletmehmet

Devletmehmet Azadı (1700-1760), 18. Yüzyılda yaşamış bir Türkmen bilginidir. O, Türkmenlerin Göklen buyondan gelmektedir. Göklenlerin çoğu bu gün Türkmenistan'ın Güneybatısında yer alan Garrıgala ilçesinde (Türkmenistan Bağımsızlığından sonra ilçenin adı Mahtumkulu ilçesi olarak değiştirilmiştir) yaşımaktadırlar. Onun ismi bu güne kadar Türk dünyasında pek bilinmiyor. Veya oğlu Mahtumkulu ile birlikte anılıyor. O, halk arasında "Garrımola" ve "Devletmehmet Mola" gibi isimlerle anılmaktadır.

Mahtumkulu Fikari (1733-1797) Türkmen şair, mutasavvuf ve bilgegesidir. Hoca Ahmed-i Yesevi, Yunus Emre yolunun takipçilerinden kurucuları arasında gösterilebilir. Türkmenleri dünyaya tanıtabilecek şahıslardan biri olarak tarihte silinemeyecek bir iz bırakmış olan Mahtumkulu Firaki, günümüzde ismi Türkmen devlet üniversitesinde, Türkmenistan'ın bilim ve teknikle ilgili uluslararası ödüllerinde, şairin yaşadığı ve büyüdüğü ilçesinde ebedileşmiş, eserleri Türk dünyası halklarının dillerine ve yabancı dillere defalarca çevrilmiş ve yayımlanmış, Türkmenistan'dan başka da birçok komşu ve yabancı ülkelerde heykeli dikilmiştir.

Bu çalışmada Devletmehmet Azadi ve oğlu Mahtumkulu Firaki ilgili çeşitli yazılar bir araya getirilmiştir.