Kop Savunmasın'dan Kurtuluş'a

Tarihte önemli olaylar vardır. Osmanlı tarihinde de yaşanan olaylar arasında savunmalar önemli yer tutmaktadır. Savunma deyince ilk akla gelen, Gazi Osman Paşa'nın 1877-1878 (93 Harbi) Osmanlı- Rus Savaşı sırasında Rus kuvvetlerine karşı aylarca yapmış olduğu 'Plevne Savunması'dır. Bununla birlikte Osmanlı son döneminde Balkan Savaşı'nda Şükrü Paşa'nın Edirne Savunması ve Fahrettin Paşa'nın Medine Müdafaası da Osmanlı Kuvvetlerinin yapmış olduğu önemli savunmalar olarak tarihteki yerini almıştır.

Birinci Dünya Savaşı'nda gerçekleştirilen ancak üzerinde pek durulmamış önemli bir savunma daha bulunmaktadır. 1916 yılının Mart-Temmuz ayları arasında Bayburt- Erzurum, Bayburt- Trabzon Dağları arasında cereyan eden ve bölgede Kolordu Komutanı olarak görev yapan Fevzi Çakmak Paşa'nın Plevne Savunması'na atfen ifade ettiği 'Kop Savunması başarılı olmuş bir Plevne'dir' değerlendirmesiyle Kop Savunması da tarihimizde büyük bir öneme sahiptir. Uzun çalışmalar sonucunda elde ettiğimiz bu eserimizde Kop Savunması ayrıntılı bir şekilde ele alındı. Bununla birlikte Rus kuvvetlerinin 1917 Bolşevik İhtilali sonucunda bölgeden çekilmesi ile meydana gelen boşluktan faydalanan Ermeni çetecilerin Bayburt halkına yapmış olduğu mezalim, tarihi vesikalarla ve tanıkların ifadeleri ile sunuldu. 1916 Temmuz ayında Rus işgali ile başlayan muhacirlik (göç) ve bu muhacirlikte yaşanan hazin hatıralar ve ardından 1918 Şubat ayında icra edilmeye başlanan Karabekir komutasındaki İleri Harekâtla birlikte 21 Şubat 1918 Bayburt'un Kurtuluşu konu edildi. Eserimizde bölge insanının yaşadığı büyük dramın tarihi belgeler ışığında okuyucuların hafızalarında canlanması ve yer etmesi için gayret gösterdik. Dileriz ki; vatanı uğruna mücadele eden, düşmanın zulmü altında direnen ve hayatını kaybeden tüm şehitlerimizin, gazilerimizin hatırasını bugünlere hakkıyla ulaştırmış oluruz.