Köprülü Mehmed Paşa/ Devlete Adanmış Bir Ömür

17. yüzyıl, dünyadaki siyasi bakışın dönüşmeye başladığı yıllara şahitlik etti. Bu bakış aslında "dünyevileşme" olarak tanımlanan kavramın ortaya çıkardığı, dünyayı ve eşyayı kavrayış biçimlerindeki değişimle alakalıydı. Fakat uzun asırlar devam eden klasik nazariyenin ayakta durması, yapının zaman zaman gördüğü restorasyonlarla hâlâ temin edilebiliyordu.
Geçtiğimiz son iki asırda tarihî malzeme, politik sahada olabildiğince istismar edildiğinden, bu dönüşüm hakkıyla anlaşılamadı. Üstüne üstlük Osmanlı İmparatorluğu için yapılmış olan değerlendirmeler, çeşitli kategorizasyonlara sebebiyet verdi ve devletin klasik şeması üzerinden analizler gerçekleştirilemedi.
Biyografik bir çalışma olmakla beraber, bir tarafıyla siyaset felsefesini de ihtiva eden elinizdeki eser, Köprülü Mehmed Paşa'nın hayatı ve faaliyetlerini bu büyük döngü içerisinde, klasik şema üzerinden anlamaya çalışmaktadır. Zira bir döneme ismini veren ailenin kurucusunu anlamak ve anlamlandırabilmek oldukça müşküldü. Üstelik kendisi, pek de parlak bir geçmişe sahip olmayan, yaşı oldukça ilerlemiş bir pir-i fani idi. Fakat sadarete kendisine o kadar inanarak gelmişti ki padişaha sunduğu şartların yerine getirilmesi hâlinde problemlerin hâllolacağına inancı tamdı. Öyle de oldu…