Milletlerarası Tahkimde İddia ve Savunma Hakkının

Bir milletlerarası tahkim yargılaması sırasında hakemlerce tarafların iddia ve savunma hakkına riayet edilmemiş olması milletlerarası sözleşmeler ve milli hukuklar uyarınca hakem kararları açısından bir tenfiz engeli ve iptal sebebi teşkil etmektedir. Bu çalışmanın yapılması fikri, tahkim yargılaması sırasında bu hakkın ihlal edildiği iddiasının hakem kararının iptal edilmesini sağlamak veya kararın tenfiz edilmesine engel olmak için devlet mahkemeleri önünde taraflarca en çok ileri sürülen iptal sebebi ve tenfiz engeli olduğunun tespit edilmesi sonucunda ortaya çıkmıştır.

Tarafların ve hakemlerin oldukça fazla mesai harcayarak ve masraf yaparak tamamlamış oldukları bir tahkim yargılamasının ürünü olan hakem kararının devlet mahkemelerince iptal edilmesi veya tenfizinin reddedilmesi oldukça ağır bir yaptırımdır. Dolayısıyla, tahkim yargılaması sırasında gerçekleştiği iddia edilen iddia ve savunma hakkı ihlallerinin hangi durumlarda hakem kararları açısından bu ağır yaptırıma yol açacağı oldukça dikkatli bir şekilde tespit edilmesi gereken bir konudur.

Nitekim, farklı ülke mahkemelerince görülen birçok tenfiz ve iptal davasında hakem kararının tenfizini engellemek veya iptalini sağlamak için bu hakkın ihlaline dayanılmış olsa da, bu iddianın başarıya ulaştığı dava sayısı oldukça azdır. Üç ana bölümden oluşan bu çalışma, New York ve Avrupa Sözleşmeleri ile MÖHUK ve MTK'nın ilgili hükümleri ışığında, tahkim yargılaması sırasında gerçekleştiği iddia edilen iddia ve savunma hakkı ihlallerinin Türk mahkemeleri önünde hangi durumlarda hakem kararının tenfizini engelleyeceği veya kararın iptaline yol açacağı üzerine tespitler içermektedir.