Mimarlık Öğretisi

Bruno Tautun yapıtı Mimarlık Öğretisi, gözden geçirilmiş yeni basımıyla raflarda...

Bruno Tautun, ilk basımı 1938 tarihini taşıyan Mimarlık Öğretisi adlı kitabı, yeni çevirisi ve yenilenmiş/güncellenmiş görselleriyle, 2021de Arketon tarafından yayımlanmıştı. Büyük bir ilgi gören ve kısa sürede tükenen Mimarlık Öğretisi, gözden geçirilmiş yeni basımıyla raflardaki yerini aldı.

Hüseyin Tüzünün, Tautun Almanca metninden Türkçeye aktardığı Mimarlık Öğretisinin editörlüğünü Aykut Köksal, Zeynep Kuban ve Pınar Gökbayrak gerçekleştirdi. Arketon genel yayın yönetmeni Aykut Köksal, sunuş yazısında şöyle diyor:

Tautun Architekturlehre başlıklı kitabının yayın serüveni, pek çok açıdan benzeri olmayan bir öykü. Kitap önce Türkçe çevirisiyle yayımlanıyor, ardından bunu Japonca yayını izliyor, yazıldıktan tam kırk yıl sonra kendi dilinde, yani Almanca ilk yayını gerçekleşiyor. Bu serüvenin Türkçe yayın ile başlamasının nedeni ise, kitabın yazılma sürecinde Tautun Türkiyede, Güzel Sanatlar Akademisinde çalışmaya başlaması. Tautun kitabı Türkçeye çevrilerek 1938 sonunda basıma hazır hale geliyor ve Aralık 1938de basıma giriyor. 24 Aralık 1938de bu dünyadan ayrılan Taut, kitabın basılı halini göremiyor.

Kitap, Mimarî Bilgisi adıyla, Güzel Sanatlar Akademisi Neşriyatı olarak, Tautun Akademide aynı adla verdiği dersi için basılmış. O dönemin koşullarının elverdiği ölçüde çevrilmiş olması ve oldukça eskimiş olan dili, kitabın bugün yeniden çevrilmesini zorunlu kıldı. 1977den bugüne birkaç kez yayımlanmış olan Almanca metne ulaşılabilmesi buna olanak tanıyordu; kitap özenli ve titiz bir çeviriyle yeniden dilimize kazandırıldı.

Kitapta fotoğraf ve çizimlerin önemli bir yeri var. Sayısı 112yi bulan görsellerin bir bölümü Tautun kendi çektiği fotoğraflardan, mimarlık dergilerinden ve usta mimarın kendi yayınlarından alınmış görsellerden oluşuyor. Yeni basıma konacak görsellerin belirlenmesinde, metnin bugüne taşınmasındaki yol izlendi ve reprodüksiyonu niteliksiz sonuç verecek -ve değiştirilmesi kitabı zedelemeyecek- tüm görseller güncellendi. Güncellemenin son adımı ise, kitabın, özgün adı olan Mimarlık Öğretisine kavuşması oldu. Kitabın bu son biçimiyle, Taut okurlarına yeni ve taze sözler söylemeyi sürdüreceğini söylemek yanlış olmayacaktır.