Mısır'da Oğuzca: Sultan Kayıtbay'ın Türkçe Manzume

Bu çalışma, Burcî Memlûklar'ın en büyük hükümdarı sayılan Sultan Kayıtbay'ın (hük. 1468-1496) Türkçe manzumeleri üzerine hazırlanan filolojik bir incelemedir. Kafkasya doğumlu ve aslen Çerkez kökenli Kayıtbay, on üç yaşında geldiği Memlûk topraklarında Sultan Baybars (hük. 1422-1438) tarafından köle olarak satın alınmış ve Sultan Çakmak (hük. 1438-1453) tarafın- dan azat edilmesinin akabinde askerî hiyerarşide kazandığı unvanlarla en nihayetinde devlet yönetiminde söz sahibi olmuştur. 28 yıllık saltanatı süresince birçok siyasi ve askerî faaliyette yer alan Sultan Kayıtbay muhtelif mimari eserler vücuda getirmiş ve bunun yanında Memlûk sarayı etrafında inkişaf eden edebî faaliyetlere de ilgi göstermiştir. Nitekim oğlu Sultan-Nâsırüddin Muhammed (hük. 1496-1498) ve halefi Kansu Gavrî (hük. 1501-1516) gibi Sultan Kayıtbay'ın kendisi de dönemin sultan şairleri arasın- da yer almıştır. Bugün tespit edilebildiği kadarıyla iki nüshası bulunan bir yazma eser, Kayıtbay'ın müveşşah nazım türündeki Arapça ve Türkçe iki dilli manzumelerini ihtiva etmektedir. Bilindiği kadarıyla ilk kez 70 yıl önce- Abdulkadir İnan'ın varlığından haberdar ettiği Kayıtbay'ın Türkçe manzumeleri, bu çalışma sayesinde mezkûr nüshalar temelinde Türk dili ve edebi- yatı araştırmacılarının ilgisine sunulmuştur.