Modern İpek Yolu Dergisi Sayı: 5 Ekim 2018

Dünyaya, Türkiye-Çin ekseninden bakmak için

Kırmızı Kedi Yayınevi ve CRI-Çin Uluslarararası Radyosu'nun işbirliğiyle üç ayda bir yayımlanan Çin kültürü dergisi "Modern İpek Yolu" Ekim-Aralık 2018 tarihli beşinci sayısıyla okuyucu karşısında.

Beşinci sayının kapağında dünyanın gündeminde olan, ABD ile Çin arasındaki Küresel Ticaret Savaşı var. Yazarlarımız Fatih Oktay, Altay Atlı ve Mehmet Ali Güller konuyu olası sonuçları da ele alarak değerlendirdi. Çin'in Türkiye Büyükelçisi Yu Hongyang dergimize yazdığı makalesinde "Açık ekonomiyi geliştirelim, parlak geleceği oluşturalım" derken, Türkiye'nin Beijing Büyükelçisi Abdülkadir Emin Önen de BRICS konusunda önemli açıklamalar yaptı.

Editörden…

Savaş sadece ticari değil

Çin Cumhurbaşkanı Xi Jinping beş yıl önce İpek Yolu'nun canlandırılması önerisini ortaya atmıştı. Buna Kuşak ve Yol İnisiyatifi denilirken dünya gündeminde en çok konuşulan konu bu oldu. Yeni ekonomik düzenin ayak sesleri geliyordu ve çok kutuplu dünyaya yelken açılmıştı ne de olsa. Bu süreçte İpek Yolu'nun kültürel tarihini ortaya koymak ve gelişmeleri aktarmak için dergi çıkarmaya karar verdik. Bir yılı bitirdik. Elinizdeki sayı ikinci yaşına giren dergimizingeçmişi anlayıp günümüzü yorumlama çabasının ürünü.

Kapak konumuz Çin ile ABD arasındaki ticaret savaşı. Bu "savaş" iki ülke arasındaki ticari sorunlarla sınırlı değil. Amerikan kültüründe avans, borç ve çok düşük mevduat oranı yaygın olduğu bilinen bir gerçek. ABD yönetimi mevduat oranını artırmak isterken, ABD'liler tüketim istiyor.

Bu durumda Amerikan yönetimi ucuz malları ithal etmek ve büyük miktarda bütçe açığı ve çok taraflı ticaret açıklarıyla yabancı sermayeyi çekmek zorunda kalıyor. Çin, ABD'nin bu iki talebini tümüyle karşılayabiliyor. ABD'nin Çin ile ticaretindeki de açık ortaya çıkıyor. Dolayısıyla, ABD'nin Çin'le ticaret açığının kaynağı, iki ülke arasındaki ticaret dengesizliği değil, ABD'nin yurt içi ekonomik yapısının dengesizliği olmalı.

Yale Üniversitesi Profesörü Stephen Roach, ABD yönetimi düşük mevduat oranını çözmeyip, Çin'i "günah keçisi" yaparsa; ABD'nin diğer yüksek üretim maliyetine sahip ülkelerle ticaret yapmak zorunda kalacağını ve Amerikalı tüketicilerin yüksek vergilerle karşılaşacaklarını ifade etti.

ABD'nin Çin ile dış ticaret açığının yüzde 40'ı ileri teknoloji ürünleri. ABD hükümeti, eğer ileri teknoloji ürünlerine yönelik kısıtlamasını gevşetirse, Çin ile dış ticaret açığı sorununu büyük oranda çözecek. Fakat Soğuk Savaş düşüncesinde ısrar eden ABD, bunu yapacak mı?

Özetle ABD'nin Çin ile ticaret açığına; ABD'de mevduat oranının çok düşük olması, doların uluslararası ana rezerv para birimi olması ve Soğuk Savaş zihniyetine dayalı ABD'nin kendi avantajlı ileri teknoloji ürünlerinin ihracatını kısıtlaması gibi nedenlerin yol açtığı açıklandı. ABD Çin'in uzun zamandır öne sürdüğü "Made in China 2025" planını da eleştirmeye başlamıştı. ABD'nin esas amacı aslında, "301. Madde" adlı ticari soruşturma aracılığıyla, Çin'deki ileri teknoloji ve bahsi geçen mal üretimini kısıtlayarak, Çin'in kalkınmasını engellemek.

ABD'nin çifte standartla Çin'in imalat sektörünün kalkınmasını engellemek istediği açık. Görünen o ki, yurt içi yapısal sorunları çözemediği için suçu Çin'e atmaya çalışan Beyaz Saray, aynı zamanda Çin'in bu konuda kendisine rakip olma tehdidini de en başında yok etmek istedi.

Modern İpek Yolu'nun 5. sayısında yer alan konular ise şöyle:

- Xi Jinping Çin'in Yonetimi – Can Suntay

- Sinemada Çin Mutfağı Temsilleri – Anna Maria Beylunioğlu

- Her Tür Eti Yerler Kısrak Sütü İçerler – Marco Polo

- Türk Kökenli Oldukları Öne Sürülen Tabgaçlar – Faruk Pekin

- Çin'in Gelişimini Kesintiye Uğratmaz – Fatih Oktay

- Çin'in avantajları – Altay Atlı

- Yeni Ekonomik Düzenin Eşiğinde…– Mehmet Ali Güller

- Gökdelenlerin Gölgesinde Çin Mahallesi – Elif Key

- Odadaki Yut