Para Pul Oldu

Osmanlı İmparatorluğu'nda kâğıt paranın (kaime) kullanımı imparatorluğun yaşadığı uzun modernleşme sürecinde dikkat çekici bir deneyimdir. Kapitalizmin kendi "imkânları" ile gelişmediği bir "piyasada", kâğıt paranın devletin câri giderlerini finanse edeceği bir araca dönüşmesi ise kaçınılmazdır. Ali Akyıldız Para Pul Oldu: Osmanlı'da Kâğıt Para, Maliye ve Toplum ile, malî bunalım dönemlerinde devletin kendi ihtiyaçlarını karşılamak üzere çıkardığı kaimenin tarihini incelerken, toplumun kâğıt para ile kurduğu ilişkiyi, ona karşı gösterdiği güvensizliği ve kendini paradan koruma mekanizmalarıyla kâğıt paranın devlet için yarattığı sorunları uzun ve meşakkatli bir arşiv çalışmasının ürünü olarak sunuyor. "Para pul oldu" deyişinden, kalpazanların işlerini mükemmel yapmalarını kısıtlayan cezalara ve bunları gösteren belgelere; kâğıt parayı basan devletle, sahte paralarla ve kâğıt paranın yarattığı sorunlarla başa çıkamayınca bunları toplamak için halktan tekrar "zorunlu yardım" toplayan devletin aynılığı noktasına dikkat çeken bu çalışma, aynı zamanda Osmanlı'nın kapitalizm ile kurduğu ilişkinin devlet ve piyasa arasında nasıl bir dönüşüme uğradığını anlamak için de karşımıza oldukça canlı ve renkli bir tablo koyuyor.