Şamanizm ve Eski Türk Dini

Özellikle Türkiye'de yıllar süren bir tartışma söz konusudur. Eski Türk inancı Şamanizm mi, yoksa değil mi? Biz eski Türk dini ve Şamanizm hususunda çok büyük iddialarda bulunmayacağız. Ancak Şamanizm ile eski Türk itikadının kesinlikle birbirinden ayrı şeyler olduğunu göstermeye çalışacağız. Yani eski Türklerin dininin bugünkü geç Sibirya Şamanizm'iyle hiçbir alakası yoktu. Belki de bu deneme birtakım araştırmacı tarafından yeterli sayılmayabilir. Dünyada bugün Şamanizm üzerine yapılan incelemelerin bibliyografyasını bile toplasaydık, onlarca cilt olurdu. Hâlâ da dünyanın şurasında veya burasında, her gün bu konuda bir şeyler yazılmakta ve söylenmektedir.