Sermaye Piyasası'nda Varlık Fiyatlama Teorileri

Finans teorisinin temel araştırma alanlarından birisi, sermaye piyasasında bulunan varlıkların fiyatlama sürecinin açıklanması ve bu anlamda yatırımcıların finansal karar alma sürecinin hangi unsurlardan etkilendiğinin keşfedilmesidir. Varlık fiyatlarını etkileyen unsurların ortaya konulması finansal karar alma sürecinin anlaşılmasının yanında, piyasada gerçekleşen mevcut fiyat düzeyinin olması gereken düzeyden ne kadar farklı olduğunun anlaşılmasına da yardımcı olacaktır. Sermayenin en etkin yatırım alanlarına yönlendirmesi konusunda kritik bir araç olarak görülen sermaye piyasasının bu anlamda işlevini yerine getirip getirmediği, piyasada oluşan fiyatların olması gerektiği düzeyde gerçekleşip gerçekleşmediği ve risk ile beklenen getiri oranı ilişkisinin öngörülen düzeyde olup olmadığıyla yakından ilgilidir. Finans teorisinde, sermaye piyasalarının riskli ortamında finansal kararların nasıl alındığına dair çok çeşitli teoriler üretilmiş ve bu teorilerden türetilen modellerin gerçek olguları açıklamada yeterli olup olmadığını test etmek için çok sayıda çalışma yapılmıştır. Varlık fiyatlama teorilerinden Sermaye Piyasası Teorisi ve Arbitraj Fiyatlama Teorisini ele alan bu çalışmada ilk olarak risk kavramı açıklanmakta ve Markowitz portföy teorisi ele alınmaktadır. Bireysel varlığın ve portföyün risk ve beklenen getiri oranlarının sayısal olarak tanımlanması ve fayda fonksiyonu yardımıyla optimum portföy tercihi sorununun çözümlenmesi incelendikten sonra ikinci bölümde Markowitz etkin yatırımcıların bulunduğu bir piyasada dengenin ve fiyatların ne şekilde oluştuğunu belirli varsayımlar altında açıklamaya çalışan Sermaye Piyasası Teorisi anlatılmaktadır. Bu teori çerçevesinde riskli ve risksiz varlıkların bulunduğu bir sermaye piyasasında varlıkların beklenen getiri oranları ile riskleri arasındaki ilişki, varlık fiyatlarını etkileyecek olan geçerli risk ölçüsü ve yatırımcılar için optimum yatırım bileşiminin nasıl belirlendiği Finansal Varlıkları Fiyatlama Modeli ve bu modelin çeşitli versiyonları ile birlikte ele alınmaktadır. Çalışmanın üçüncü bölümünde ise Sermaye Piyasası Teorisine alternatif olarak geliştirilen Arbitraj Fiyatlama Teorisi açıklanarak, Sermaye Piyasası Teorisi ile uyumu konusundaki görüşler incelenmekte ve test metodolojisi ele alınmaktadır.