Spinoza: Düşüncenin Hızları

"Spinoza: Düşüncenin Hızları" Aralık 1980'den Mart 1981'e kadar verilen 15 derslik bir seminerdir. 31 Mart 1981 oturumunun bu bölümünde Deleuze ilk olarak, Spinoza üzerine daha önceki seminerlerde değindiği meseleleri derinleştirdiği gibi farklı sorunları da gündeme getirir. Spinoza seminerlerinin sonuncusu olan bu oturumda Deleuze; "kesinlik durumları", "üçüncü tür bilgi", "eyleme ve bilinç gücü", vb. kavramlar üzerinden kendi Spinoza alımlamasını şenliğe dönüştürür.

Aynı zamanda bu seminer, Deleuze'ün resim üzerine düşüncelerini göstermesi bakımından da son derece önemlidir. "İmgesiz bir düşünme" olarak ifade ettiği resim, kendi estetik alımlamasının, dahası estetik yazgısının önemli sacayaklarından biridir. Bu bağlamda mevcut oturumda "felaketin ve rengin doğuşu", "resimde mekân ve zaman", "gri nokta" vb. pek çok kavram, Cezanne, Paul Klee, Turner, Van Gogh, Bacon, şair Paul Claudel ve Joachim Gasquet, Lucretius ve Kant gibi felsefe ve sanatın önemli figürleri üzerinden tartışılırken, okuyucu kendisini gerçek bir okuma şöleni içerisinde bulur.