Sporda Yeni Akım: Sanal Koşu

İnsanlık tarihinde geniş çaplı ölümlere sebep olan ve insan sağlığına zarar veren pek çok salgın hastalık yaşanmıştır. Dünya bu hastalıklardan biri ile 2019 yılının Aralık ayında tanışmıştır. Çin Halk Cumhuriyeti'ndeki Hubei Eyaletinin başkenti Wuhan'da akciğer iltihaplanması başta olmak üzere birçok ağır hastalığa sebep olan yeni bir koronaviru¨s (Covid-19) ortaya çıkmış ve büyük bir hızla tüm dünyaya yayılmıştır. Covid-19'un küresel toplum üzerinde giderek hızla artan önemli bir etkisi ortaya çıkmış ve bu nedenle 11 Mart 2020 tarihinde Dünya Sağlık Örgütü (WHO) pandemi (salgın) ilan etmiştir.
Türkiye'de 11 Mart 2020 tarihinde ilk Covid-19 vakası görülmüş, bu tarihten sonra okullar ve bazı işyerleri kapatılmış, 20 yaş altı ve 65 yaş üzerine sokağa çıkma yasakları getirilmiştir. Özellikle 16 Mart 2020 tarihinden itibaren okulların belli olmayan bir tarihe kadar kapatılması ve devamında gelen "Evde Kal" uygulaması başlatılmıştır. Bu uygulama ile 4 Nisan 2020'den sonra gelen 20 yaş altı grubun evden çıkma yasağı ile çocuklar ve gençler evlerinde, kapalı ortamlarda kalmak zorunda bırakılmışlardır. Bu yaş grubunun alışkın oldukları hareketlilik ve yaşam alanlarının kısıtlanması, fiziksel, zihinsel ve sosyal olarak birçok sorunu ortaya çıkarmıştır.
Covid-19 tüm dünyayı etkisi altına alarak birçok farklı alanda olduğu gibi spor alanında da yeni yaşam koşulları ve yeni davranış modelleri oluşturmuştur. Pandemi öncesinde düzenlenen koşu organizasyonları ve bisiklet yarışmaları gibi birçok etkinlik salgının başladığı andan itibaren ileri bir tarihe ertelenmiş veya iptal edilmiştir. Bu aşamadan sonra evlerinde hareketsiz kalarak yeni yaşam koşullarına uyum sağlamaya çalışan insanlara sağlıklı yaşam ve fiziksel aktivite özelinden yola çıkarak yakın temas olmadan, kalabalık ortamlara girilmeden spor yaptırmak ve daha üst düzey organizasyonlarla yarışmalar düzenlemek için sanal koşu adı verilen yeni bir spor aktivitesi ön plana çıkmıştır.
Kalabalıkların bir araya gelmesinin zorlaştığı bu dönemde insanların istedikleri yerde tek başlarına koşarak veya yürüyerek içlerinde bulunan yarışma-kazanma güdüsünü harekete geçirmelerine olanak sağlayan yeni bir akım veya yeni bir spor etkinliği olan sanal koşu için ihtiyaç duyulan tek şey GPS özelliği bulunan bir akıllı telefondur. İnsanların cep telefonlarına indirdikleri mobil uygulamalar veya akıllı saatleri aracılığıyla caddelerde, parklarda, sahilde, pistte veya ormanda kısacası istedikleri her yerde kendi başlarına istedikleri tempoda ve sürede koşarak veya yürüyerek yaptıkları fiziksel koşu aktiviteleri sanal koşu olarak adlandırılmaktadır.
Bu kitapta spor endüstrisinin pandemi sürecinde ön plana çıkardığı yeni bir spor etkinliği olan sanal koşunun spor bilimine sunulması amaçlanmaktadır. Kitapta sanal koşunun tanımı, bilinmeyen yönleri, özellikleri açıklanarak geleneksel koşu ve sanal koşu yarışmalarının karşılaştırılması yapılmış, inovasyonun atletizmdeki görünümü ile sürekli gelişen spor teknolojisi ve küreselleşme ile beraber insanları pandemi döneminde sanal koşuya yönlendiren nedenler üzerinde durulmuştur. Koronavirüs pandemisiyle birlikte ev içi izolasyonun arttığı dışarıda geçirilen sürelerin kısaldığı bir dönemde insanların yapmış oldukları fiziksel aktivitelerdeki verileri anlık olarak kayıt altına alarak motivasyonu arttırmak ve bireylerin topluluk duygusuyla spor yapmalarını sağlamak için düzenlenen sanal koşu organizasyonları incelenmiştir.
Sanal koşu organizasyonlarının SWOT analizi yapılarak güçlü ve zayıf yönleri, fırsatlar ile tehditler değerlendirilmiş ve spor endüstrisinde sanal koşunun yarattığı iş modelleri ve sanal koşu organizasyonlarının özellikleri incelenmiştir. Son olarak sanal koşu ile ilgili merak edilen sorulara cevap verilmiş bu doğrultuda önerilerde bulunulmuştur.
Spor bilimine faydalı olması dileklerimizle…