Tokat Alevileri

"Sırrımız Türklük"

Alevî-Bektâşî Türkmenler, asırlarca bu topraklarda adem-i merkeziyetçi bir sosyal örgütlenme modeli içerisinde yaşamışlardır. Türkmen aşiretlerinin isimlerini taşıyan bu köylerin bir kısmı zamanla göç etmek zorunda kalmıştır. Buna rağmen birçok köyde hala Kızılbaş Türkmen Alevîleri yaşamaya devam etmektedir. Araştırma alanımızda yaşayan köylerin bir kısmı Erdebil Sufiyan Süreği Talibi Kızılbaş Türkmenlerden oluşmaktadır. Tokat yöresinde; Türkiye'nin farklı illerinde talip köyleri bulunan çok sayıda Bektaşi Ocağı bu bölgede bulunmaktadır. Bu ocakların özellikle İç Anadolu ve Karadeniz bölgesinde çok geniş nüfuz alanı bulunmaktadır. İstanbul, İzmir, Adana ve Ankara gibi büyük şehirlerde Tokat Alevî ocaklarının talipleri yaşamaktadır. Bu ocaklardan yetişen Tokatlı Alevî dedeleri Türkiye'nin her yerinde bulunan cem evlerinde Alevî taliplerin din hizmetlerini yerine getirmektedir. Doğu ve Güneydoğu Anadolu'da birçok Alevî dedesi büyük kentlere göç etmesine rağmen Tokat ilinde ise göç oranı en düşük seviyede olduğu söylenebilir. Bu nedenle saha araştırması için ziyaret edilen Alevî köylerinde çok sayıda bilgili Alevî dedesi ve hocası ile karşılaşmak, bu araştırma için büyük avantajlar sağlamıştır. Bu çalışma sayesinde Alevî-Bektâşî inanç, kültür ve geleneğinin diri bir şekilde yaşadığını söyleyebiliriz.