Türkiye Ekonomisinin Yapısı

Özgür Orhangazi, neoliberal dönemde Türkiye ekonomisinin geçirdiği düşünümü yakından inceliyor; yapısal sorunlarına, kırılganlıklarına, kriz dinamiklerine ışık tutuyor.

Elbette "sıfırdan" başlamıyor. Arka planda dünya ekonomisinin Keynesçi düzenlemelerden neoliberalizme geçişi var. Bu büyük dönüşümün korumacı, planlamacı, müdahaleci Türkiye ekonomisine taşıdığı etkiler, şoklar söz konusudur. Kitap, dünyada ve Türkiye'de bu geçmişin aşamaları incelenerek başlıyor.

Orhangazi, neoliberal dönemin kritik bir aşamasına özel önem veriyor: Sermaye hareketlerinin serbestleştiği 1989... Sonraki yıllar, ağırlaşarak bugüne taşınan kırılganlıkların, bozulmaların öyküsüdür.

Bu öykü, ekonominin dış kaynaklara giderek artan bağımlılaşması içinde seyrediyor. Çarpıcı sonuçları, uzantıları ayrıntılı olarak izleniyor; çözümleniyor: Dört "kayıp" yıl, krizler, dış açıklar ve borçlar, inşaat odaklı büyüme, "erken sanayisizleşme", artan proleterleşme içinde ücret payının seyri...

Dünya ekonomisinin merkezinden kaynaklanan finansal çevrimlerin Türkiye'ye yansımasının 2013-2019 bilançosu, kitabın sonunda yer alıyor. AKP iktidarı, dış çalkantılara karşı savunma araçlarını yitirecek; adım adım ekonomiyi 2018'in döviz krizine, küçülen bir ekonomiye taşıyacak; politika seçenekleri arasında çaresiz kalacaktır.

Özgür Orhangazi'nin kitabı, bence, Türkiye ekonomisinin yakın geçmişini, neoliberal dönemin açmazlarını, sorunlarını kavramak isteyen herkes için çok önemli bir kaynak olacaktır.
Korkut Boratav