Uluslararası İlişkiler Açısından İslam'ın Dış Poli

Bir ilişki biçimi olarak incelendiğinde Uluslararası İlişkiler (Uİ)–din ilişkisinin, birbirlerinden etkilenen ve birbirlerini de etkileyen, karmaşık bir yapıda olduğu anlaşılmaktadır. Modern anlamda ulusların ve Uİ disiplininin ortaya çıkmasından önce ve sonra din, bu ilişkinin çok önemli bir öğesini oluşturmuştur. Ulusların ve ulus-devletlerin inşasından önce din, devletlerarası sistemin yegâne belirleyicisi iken ulus ve ulus-devletlerin ortaya çıkışıyla daha çok ulusal devletlerin etkisi altına girmiştir. Bir disiplin olarak Uİ'nin doğuşu, coğrafya itibariyle Avrupa'da gerçekleştiği için, haliyle de Uİ–din konusunu incelemek, kaçınılmaz olarak Batı ve Hıristiyanlık tarihînden bağımsız düşünülemez. Uİ, belirli bir coğrafi ve tarihsel aidiyet ve derinlikle irtibatı olmakla birlikte, ilişki türü olarak Uİ, küresele referans vermektedir. Bu ise, din ve Uİ konusu incelendiğinde sadece Batı ve/ya Avrupa uluslarıyla Batı ve/ya Batılı dinler arasındaki ilişkinin analiz konusu yapılmaması gerektiğini, eş zamanlı olarak Avrupa dışındaki halkların ve milletlerin de konuya muhatap olduğunu öğretmektedir.