Vasiyetnamenin Tenfizi ve İptali Davaları Dava ve

Aydın Tekdoğan
İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz 7
Kısaltmalar 17
Birinci Bölüm
İLGİLİ KONU VE KAVRAMLAR
I. MİRASIN AÇILMASI 19
II. MİRASÇI 20
A. Genel Olarak 20
B. Kanuni Mirasçılar ve Miras Payları 21
1. Birinci Zümre Mirasçılar 22
2. İkinci Zümre Mirasçılar 25
3. Üçüncü Zümre Mirasçılar 26
4. Evlatlığın Mirasçılığı 27
5. Devletin Mirasçılığı 28
6. Sağ Kalan Eşin Mirasçılığı 29
a. Genel Olarak 29
b. İntifa Hakkı 30
C. Atanmış (İradi) Mirasçı 31
III. MİRASÇILIK SIFATINI SONA ERDİREN NEDENLER 31
A. Mirastan (Iskat) Çıkarma 31
1. Genel Olarak 31
2. Iskat Çeşitleri 35
a. Cezai (Olağan) Iskat 36
aa. Genel Olarak 36
ab. Cezai Iskatın Nedenleri 36
ac. Cezai Iskatın Sonuçları 37
b. Koruyucu (Borç Ödemeden Aciz Nedeniyle) Iskat 38
3. Mirastan Yoksunluk ile Benzerlikleri ve Farkları 39
4. Görevli ve Yetkili Mahkeme 40
B. Mirastan Yoksunluk 40
1. Genel Olarak 40
2. Mirastan Yoksunluk Nedenleri 40
3. Iskat (Çıkarma) ile Benzerlikleri ve Farkları 41
C. Mirasın Reddi 42
1. Mirasın Gerçek Reddi 42
2. Terekenin Borca Batık Olması Nedeniyle Mirasın Hükmen Reddi 46
3. Mirasın Reddinin Sonuçları 49
4. Mirasın Reddi Halinde Mirasçıların Tereke Borçlarından Sorumluluğu 52
5. Mirası Ret Hakkının Düşmesi Nedeniyle Reddin İptali (TMK 610) 54
6. Alacaklılarına Zarar Vermek Amacıyla Yapılan Mirası Reddinin İptali (TMK 617/1) 57
7. Mirasın Reddinin İptali Halinde Mirasçıların Tereke Borçlarından Sorumluluğu (TMK 617/2–3) 60
8. Mirasın Reddinin Murisin Borcundan Dolayı İptali (TMK 618) 61
D. Mirastan Feragat 62
1. Genel Olarak 62
2. Feragat Eden Mirasçının Mirasbırakanın Borçlarından Sorumluluğu 64
IV. MİRASIN KAZANILMASI 64
A. Külli Halefiyet 64
B. Miras Ortaklığı 69
V. TEREKE TEMSİLCİSİ 73
VI. MİRASÇILARIN SORUMLULUĞU 76
VII. MİRASIN TAKSİMİ (PAYLAŞTIRILMASI) 79
A. Genel Olarak 79
B. Anlaşmaya Dayalı Paylaşma (İradi Taksim) 80
C. Miras Ortaklığının Giderilmesi (Taksimi) Davası 82
İkinci Bölüm
ÖLÜME BAĞLI TASARRUFLAR
I. TASARRUF (KAZANDIRMA) KAVRAMI 83
A. Genel Olarak 83
B. Sağlararası Tasarruflar 87
C. Ölüme Bağlı Tasarruflar 88
II. ÖLÜME BAĞLI TASARRUFLARIN ÇEŞİTLERİ 94
A. Genel Olarak 94
B. Şekli (Geniş) Anlamda Ölüme Bağlı Tasarruflar 95
C. Niteliklerine Göre (Maddi Anlamda) Ölüme Bağlı Tasarruflar 97
1. Genel Olarak 97
2. Mirasçı Ataması ile Belirli Mal Vasiyeti Arasındaki Farklar 98
3. Tasarrufun Niteliğinin Tespiti 100
III. VASİYETNAME 101
A. Genel Olarak 101
B. Ortak Vasiyetname 103
C. Vasiyet Yapma Ehliyeti ve Vasiyetçinin Temsili 107
1. Genel Olarak Ehliyet 107
2. Vasiyetname Yapma Ehliyeti 109
D. Vasiyetnamelerin Düzenlenmesinde Temsil 111
E. Yapılış Şekillerine Göre Vasiyetnameler 112
1. Genel Olarak 112
2. Resmi Vasiyetname 113
a. Genel Olarak 113
b. Okuma Yazma Bilenlerin (Okuma Yazma Yeteneği Olanların) Yapacakları Resmi Vasiyetname 119
c. Okuma Yazma Bilmeyenlerin (Okuma Yazma Yeteneği Olmayanların) Yapacakları Resmi Vasiyetname 121
d. Resmi Vasiyetname Düzenlenirken Hazır Bulunacak Memur ve Tanıkların Nitelikleri 123
e. Diğer İşlemler 127
f. Resmi Vasiyetnamenin Aksinin İspatı ve Sahtelik İddiası 127
3. El Yazılı Vasiyetname 133
4. Sözlü Vasiyetname 136
F. Niteliklerine Göre Vasiyetnameler 139
1. Mirasçı Ataması 139
2. Belirli Mal Vasiyeti 142
a. Genel Olarak 142
b. Belirli Mal Vasiyetinin Çeşitleri 147
G. Vasiyetnameden Dönme (Rücu) 150
1. Açık Dönme 151
2. Yok Etmek Suretiyle Dönme 152
3. Örtülü Dönme 152
4. Vasiyetnamenin Kazaen veya Üçüncü Kişinin Fiili ile Yok Olması 161
5. Vasiyetnamenin Zıyaı (Yok Olması) 161
IV. MİRAS SÖZLEŞMESİ 162
A. Genel Olarak 162
B. Miras Sözleşmesinin Şekli 164
1. Sözleşmelerde Şekil 164
2. Miras Sözleşmesinin Düzenlenme Şekli 165
C. Miras Sözleşmesi Yapmak Ehliyeti 167
D. Miras Sözleşmesinin Çeşitleri 168
1. Olumlu Miras Sözleşmesi 168
2. Olumsuz Miras Sözleşmesi (Mirastan Feragat Sözleşmesi) 170
a. Genel Olarak 170
b. Mirastan Feragat Sözleşmesinin Geçerlilik Şekli 172
c. Feragat Sözleşmesinin Hükümleri 173
d. Feragat Eden Mirasçının Mirasbırakanın Borçlarından Sorumluluğu 178
e. Mirasçıların Tenkis Talebi 178
E. Mirasbırakanın Sözleşmeden Dönmesi 179
F. Miras Sözleşmesinin Kendiliğinden Hükümsüz Kaldığı Haller 181
V. ÖLÜME BAĞLI TASARRUFLARDA YÜKLEMELER VE KOŞULLAR 182
A. Genel Olarak 182
B. Ölüme Bağlı Tasarruflarda 184
1. Genel Olarak 184
2. Koşullar 186
3. Yüklemeler 189
VI. ÖLÜME BAĞLI TASARRUFLARDA İKAMELER 191
A. Yedek Mirasçı Atama (Basit İkame) 191
B. Artmirasçı Atama (Fevkalade İkame) 192
VII. ÖLÜME BAĞLI TASARRUFLA VAKIF KURMA 194
VIII. ÖLÜME BAĞLI TASARRUFLARIN YORUMU 199
Üçüncü Bölüm
VASİYETNAMENİN TENFİZİ
I. GENEL OLARAK 207
II. İSTİHKAK İSTEMLİ TENFİZ DAVASI 216
III. VASİYETİN TENFİZİ (YERİNE GETİRİLMESİ) KOŞULLARI 232
A. İnfazı Mümkün ve Geçerli Bir Vasiyetnamenin Bulunması Koşulu 232
B. Vasiyetnamenin Açılıp Okunması Koşulu 236
C. Vasiyetnamenin Kesinleşmesi veya Vasiyetnameye ve Terekeye Yönelik Açılmış Davaların Sonuçlanması Koşulu 244
D. Vasiyetnameye Konu Hak ve Alacakların Halen Terekede Olması Koşulu 251
IV. DAVANIN TARAFLARI 256
A. Davacı 256
B. Davalı 262
V. HARÇ VE VEKÂLET ÜCRETİ 265
VI. GÖREVLİ VE YETKİLİ MAHKEME 273
A. Görevli Mahkeme 273
B. Yetkili Mahkeme 274
VII. VASİYETNAMENİN TENFİZİ DAVASINDA İLERİ SÜRÜLEBİLECEK DEF'İLER 276
A. İptal ve Tenkis Def'i 276
B. Zamanaşımı Def'i 284
VIII. DAVA VE CEVAP DİLEKÇESİ ÖRNEKLERİ 291
A. Dava Dilekçesi Örneği 291
B. Cevap Dilekçesi Örnekleri 292
1. Vasiyetnamenin Açılıp Okunmadığı Savunması 292
2. Vasiyetnameye Konu Taşınmazın Terekede Bulunmadığı Savunması 293
3. İptal ve Tenkis Def'inin Savunma Yoluyla İleri Sürülmesi 294
4. Zamanaşımı Definin Savunma Yoluyla İleri Sürülmesi 295
5. Boşanma Savunması 295
6. Vasiyetnameden Dönüldüğü Savunması 296
7. Vasiyetnamenin İptaline Karar Verildiği Savunması 297
Dördüncü Bölüm
VASİYETNAMENİN İPTALİ
I. ÖLÜME BAĞLI TASARRUFLARDA HÜKÜMSÜZLÜK 299
A. Genel Olarak 299
B. Hükümsüzlük Halleri 301
1. Mirastan Yoksunluk 301
2. Lehtarın veya Atanan Mirasçının Mirasbırakandan Önce Ölmesi 301
3. Vasiyetnamedeki Koşulun Gerçekleşmesi veya Gerçekleşmemesi 302
4. Boşanmanın veya Evlenmenin Butlanının Gerçekleşmesi 303
5. Sözlü Vasiyetin Süresinde Hâkime Teslim Edilmemesi 305
II. ÖLÜME BAĞLI TASARRUFLARDA İPTAL 306
A. Genel Olarak 306
B. İptal Nedenleri 316
1. Ehliyetsizlik Nedeniyle İptal 328
a. Genel Olarak 328
aa. Fiil Ehliyeti (Tam Ehliyetliler) 328
ab. Fiil Ehliyeti İçin Aranan Şartlar 329
aba. Ergin (Reşit) Olmak 329
abb. Ayırt Etme Gücüne (Temyiz Kudretine) Sahip Olmak 329
abc. Kısıtlı Olmamak 330
ac. Fiil Ehliyetsizliği (Tam Ehliyetsizler) 330
ad. Sınırlı Ehliyetsizler (Ayırt Etme Gücüne Sahip Küçük ve Kısıtlılar) 331
ae. Sınırlı Ehliyetliler 332
af. Ehliyetsizliğin Sonuçları 332
b. Ölüme Bağlı Tasarrufların Ehliyetsizlik Nedeniyle İptali 336
ba. Ölüme Bağlı Tasarruflarda Ehliyet 336
bb. Ehliyetin Bulunması Gereken Zaman Aralığı 340
bc. Diğer İptal Nedenlerine Göre İncelenme Önceliği 340
bd. Ehliyetsizliğin İspatı ve Tespiti 341
2. İrade Sakatlığı (Yanılma, Aldatma, Korkutma veya Zorlama) Nedeniyle İptal 350
a. Genel Olarak 350
aa. Yanılma (Hata, Aldanma) 354
aaa. Genel Olarak 354
aab. Saikte Yanılma (Saik Hatası) 357
aac. Açıklamada Yanılma (Beyan Hatası) 360
aad. Esaslı Yanılma Halleri 362
aae. İletmede Yanılma 367
aaf. Yanılmanın Dürüstlük Kuralına Aykırı Olarak İleri Sürülememesi 367
aag. Yanılanın Tazminat Ödeme Borcu 368
ab. Aldatma (Hile, Yanıltma) 370
aba. Genel Olarak 370
abb. Aldatma Nedeniyle Hukuki İşlemin İptali Koşulları 374
abc. Aldatmanın (Hilenin) Sonuçları 379
ac. Korkutma (İkrah–Tehdit) 381
aca. Genel Olarak 381
acb. Korkutma Nedeniyle Hukuki İşlemin İptali Şartları 383
acc. Korkutmanın sonuçları 388
ad. İrade Bozukluklarının Sonuçları 390
b. Ölüme Bağlı Tasarrufların İrade Bozukluğu Nedeniyle İptali 399
ba. Genel Olarak 399
bb. Yanılma (Hata) Nedeniyle Ölüme Bağlı Tasarrufların İptali 401
bc. Aldatma (Hile) Nedeniyle Ölüme Bağlı Tasarrufların İptali 404
bd. Korkutma (İkrah) ve Cebir Nedeniyle Ölüme Bağlı Tasarrufların İptali 405
3. Hukuka ve Ahlaka Aykırılık Nedeniyle İptal 413
a. Genel Olarak 413
b. Ölüme Bağlı Tasarrufların Hukuka ve Ahlaka Aykırılık Nedenleriyle İptali 420
4. Şekle Aykırılıktan İptal 425
a. Genel Olarak 425
b. Ölüme Bağlı Tasarrufların Şekle Aykırılık Nedeniyle İptali 426
ba. Resmi Vasiyetnamelerin Şekle Aykırılıktan İptali Halleri 427
baa. Okuma Yazma Bilenlerin Düzenlettirdikleri Resmi Vasiyetnamenin Şekle Aykırılıktan İptali 439
bab. Okuma Yazma Bilmeyenlerin Düzenlettirdikleri Resmi Vasiyetnamenin Şekle Aykırılıktan İptali 446
bac. Memur ve Tanıkların Niteliklerinden Kaynaklanan İptal 458
bad. Lehine Tasarruf Yapılanların Niteliklerinden Kaynaklanan İptal 466
bb. El Yazılı Vasiyetnamelerin Şekle Aykırılıktan İptali 471
bc. Sözlü Vasiyetlerin Şekle Aykırılıktan İptali Halleri 478
bd. Yabancı Ülkelerde Düzenlenen Vasiyetnamelerin İptali 486
III. HAK DÜŞÜRÜCÜ SÜRE 491
A. Genel Olarak 491
B. Bir Yıllık Süre 495
C. İyiniyetli Zilyede Karşı (On Yıllık Süre) 508
D. Kötüniyetli Zilyede Karşı (Yirmi Yıllık Süre) 508
E. 743 Sayılı Türk Kanunu Medenisi Dönemindeki Uygulama 509
F. Davanın Islahı Halinde Süre 515
G. Sürelerin Niteliği 516
H. Sürelerin Tespitinde Dikkate Alınacak Hükümler 520
I. İptal Def'i (Süresiz Def'i Hakkı) 521
IV. İSPAT 524
A. Genel Olarak 524
B. İptal Davasında İspat 531
V. İPTAL HÜKMÜ VE SONUÇLARI 533
A. Genel Olarak Hüküm 533
B. Ölüme Bağlı Tasarrufun İptaline İlişkin Hüküm 535
VI. DAVANIN TARAFLARI 542
A. Genel Olarak Taraf ve Dava Ehliyeti 542
B. İptal Davasında Davacı 551
C. İptal Davasında Davalı 556
VII. GÖREVLİ MAHKEME 561
A. Genel Olarak 561
B. İptal Davasında Görevli Mahkeme 569
VIII. YETKİLİ MAHKEME 571
A. Genel Olarak 571
B. İptal Davasında Yetkili Mahkeme 579
IX. YARGILAMA HARÇ VE GİDERLERİ 581
A. Yargılama Gideri 581
B. Harç 588
1. Genel Olarak 588
2. Başvurma Harcı 589
3. Karar ve İlam Harcı 589
4. İptal Davasında Harç 594
C. Vekâlet Ücreti 596
1. Genel Olarak 596
2. İptal Davalarında Vekâlet Ücreti 602
X. TENKİS DAVASI İLE KADEMELİ AÇILABİLME ÖZELLİĞİ 603
A. Genel Olarak Tenkis Davası 603
B. Tenkis Davası ile Vasiyetnamenin İptali Davasının Kademeli Açılabilme Özelliği 613
C. Mirastan Iskat Tasarrufunun İptali ve Tenkisi 619
XI. DAVA VE CEVAP DİLEKÇESİ ÖRNEKLERİ 636
A. Dava Dilekçesi Örnekleri 636
1. Ehliyetsizlik Nedeniyle İptal İstemi 636
2. İrade Bozukluğu Nedeniyle İptal İstemi 637
3. Koşulun Hukuka Aykırılığı Nedeniyle İptal İstemi 638
4. Mirastan Çıkarmanın (Iskatın) İptali İstemi 639
5. Resmi Vasiyetnamenin Lehine Tasarruf Yapılanın Sıfatı Nedeniyle İptali İstemi 640
6. Resmi Vasiyetnamenin Şekle Aykırılıktan İptali İstemi 641
7. Resmi Vasiyetnamenin Tanığın Sıfatı Nedeniyle İptali İstemi 642
8. El Yazılı Vasiyetnamenin Şekle Aykırılıktan İptali İstemi 643
B. Cevap Dilekçesi Örnekleri 644
1. Davanın Hak Düşürücü Süre İçerisinde Açılmadığı Savunması 644
2. İrade Bozukluğunu Bilen Mirasbırakanın İşlemden Dönmediği Savunması 645
3. Mirasbırakanın Hukuki İşlem Ehliyetinin Bulunduğu Savunması 646
4. Vasiyetnamedeki Koşulun Hükümsüz Olduğu Savunması 647
Yararlanılan Kaynaklar 649
Kavramlar Dizini 651