Yadigar-ı İhvan

Tekirdağ Mürefte'de Duyün-ı Umumiye başkatibi olan Şeyh İsmaill Hakkı Zühdi Efendi; 19. yüzyılda Osmanlı'nın çöküş sürecine, bürokrasi içinden tanıklık etmiş bir zattır. Aynı zamanda Halveti-Cerrahi tarikatının Mürefte Zaviyesi şeyhi olan İsmail Hakkî Zühdî Efendi, modernleşme sürecinde geleneksel tavrı sürdüren mutasavvıf bir şairdir.

Kendisi, bir yandan ihvanını klasik tasavvuf düşüncesine göre terbiye etmeye çalışırken modernizmin Türk insanını yozlaştırmasının en çarpıcı halini ihvanının değişmesinde gözlemlemiştir. Yadigar-ı İhvan adlı bu eserde yer alan şiirleri ve mektuplarıyla sadece kendi dervişlerine değil; geleceğe, yani bugüne hitap ederek tasavvufî terbiyenin toplumun eğitimindeki rolüne dikkat çekmiştir. Yadigar-ı İhvan bir şeyhin gözünden dervişlerin halleri ve tekke hayatına dair ilginç bilgilere sahip bir eserdir.